Suy dinh dưỡng là tình trạng cơ thể thiếu protein năng lượng và các vi chất dinh dưỡng. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng này là do trẻ không được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng về số lượng và cả chất lượng. Suy dinh dưỡng ở trẻ được phân thành nhiều thể khác nhau. Dưới đây là 3 cách phân loại các thể suy dinh dưỡng ở trẻ để đánh giá tình trạng sức khỏe của trẻ.

Phân loại suy dinh dưỡng theo cấp độ

Phân loại theo cấp độ giúp các mẹ biết được các thể suy dinh dưỡng ở trẻ và đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng suy dinh dưỡng. Theo đó, suy dinh dưỡng ở trẻ bao gồm 3 cấp độ sau:

Suy dinh dưỡng độ I

Đây là mức độ nhẹ nhất của suy dinh dưỡng. Ở mức độ này, trẻ có thể bị sụt cân nhẹ, còn khoảng 70% – 80% cân nặng của trẻ bình thường, Lớp mỡ dưới da bụng mỏng, trẻ vẫn thèm ăn và không có dấu hiệu rối loạn tiêu hóa.

Suy dinh dưỡng độ II

So với độ 1, suy dinh dưỡng độ II nặng hơn. Cân nặng của trẻ còn 60 - 70% so với cân nặng của trẻ bình thường (- 3SD đến - 4SD). Cơ thể trẻ gầy gò, không có lớp mỡ dưới da ở vùng bụng, mông và các chi. Ngoài ra, tre thường bị rối loạn tiêu hoá từng đợt và có thể biếng ăn.

Suy dinh dưỡng cấp độ III

Trong các thể suy dinh dưỡng ở trẻ theo cấp độ, suy dinh dưỡng cấp độ III là nặng nhất. Cân nặng của trẻ thấp hơn 60% so với cân nặng chuẩn. Suy dinh dưỡng cấp độ III khiến cơ thể trẻ gầy gò, da bọc xương,... gây ảnh hưởng đến các cơ quan bên trong cơ thể.

Trẻ suy dinh dưỡng được phân thành 3 cấp độ từ nhẹ đến nặng

Hình thái biểu hiện của trẻ bị suy dinh dưỡng nặng

Thật khó để phát hiện tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ nếu mẹ chí dựa vào những biểu hiện bên ngoài như thân hình gầy gò, nhẹ cân, ốm yếu,... Bởi, nhiều trường hợp trẻ trông rất bụ bẫm nhưng cũng bị suy dinh dưỡng. Thực tế, trẻ bị suy dinh dưỡng được biểu hiện qua 3 hình thái khác nhau, bao gồm: thể teo đét, thể phù và thể phối hợp (thể teo đét và thể phù):

Thể teo đét (Marasmus)

Trẻ suy dinh dưỡng thể teo đét do cơ thể không được cung cấp đủ năng lượng trong thời gian dài. Biểu hiện cụ thể như sau:

• Cân nặng của trẻ chỉ còn dưới 60% trọng lượng của trẻ bình thường (dưới - 4SD).

• Trẻ gầy đét, da bọc xương, vẻ mặt trông như cụ già do mất toàn bộ lớp mỡ dưới da bụng, mông, chi, má.

• Thường xuyên rối loạn tiêu hoá: ỉa phân lỏng, phân sống.

• Ở mức độ này trẻ có thể thèm ăn hoặc ăn kém, trẻ trở nên ủ rũ, kém linh động và hay quấy khóc.

• Cơ nhão ảnh hưởng đến sự phát triển về vận động.

Trẻ suy dinh dưỡng gầy gò, không có lớp mỡ dưới da

Thể phù (Kwashiorkor)

Suy dinh dưỡng thể phù xuất phát từ nguyên nhân cơ thể không được cung cấp đủ protein. Suy dinh dưỡng thể phù nguy hiểm do điều trị khó và tỷ lệ tử vong cao. Thế nhưng, giai đoạn đầu bệnh không có biểu hiện trầm trọng nên bố mẹ thường rất chủ quan. Biểu hiện của suy dinh dưỡng thể phù như sau:

• Cân nặng của trẻ còn khoảng 60 - 80% trọng lượng của trẻ bình thường (từ -3SD đến - 4SD).

• Khuôn mặt trẻ tròn trịa nhưng chân tay khẳng khiu, trương lực cơ yếu.

• Rối loạn sắc tố da làm xuất hiện những đốm màu đỏ sẫm, đen loang lổ hoặc bong vảy, chốc lở trên da.

• Thiếu máu.

• Gan to.

• Thoái hóa mỡ.

• Cơ thể bị phù ở vùng mặt, mí mắt, tay, chân, phù toàn thân, có thể gây tràn dịch màng bụng, tràn dịch tinh hoàn.

• Giảm đạm máu.

• Tóc dễ rụng có màu hung đỏ.

• Móng tay mềm dễ gãy.

• Trẻ ăn kém, nôn trớ, ỉa phân sống lỏng có nhầy mỡ.

• Trẻ hay quấy khóc.

• Cơ nhão, kém vận động.

Trẻ bụ bẫm vẫn có thể bị suy dinh dưỡng

Thể phối hợp (Marasmus – Kwashiorkor)

Suy dinh dưỡng thể phối hợp là dạng kết hợp giữa suy dinh dưỡng thể teo đét và thể phù. Nguyên nhân là do trẻ bị thiếu năng lượng và thiếu protid. Biểu hiện cụ thể như sau:

• Cân nặng của bé giảm xuống dưới 60% trọng lượng của trẻ bình thường (dưới - 4SD).

• Trẻ bị phù, nhưng cơ thể lại gầy đét, da bọc xương, má hóp

• Có mảng sắc tố trên da.

• Trẻ kém ăn, hay bị rối loạn tiêu hoá.

Phân loại suy dinh dưỡng mới nhất theo WHO

Theo phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, các thể suy dinh dưỡng ở trẻ bao gồm 3 nhóm: suy dinh dưỡng thể nhẹ cân, thể thấp còi và thể gầy còm. Cụ thể như sau:

Suy dinh dưỡng thể nhẹ cân

Ở thể nhẹ cân, trẻ bị suy dinh dưỡng có cân nặng thấp hơn mức trung bình so với độ tuổi. Các mẹ có thể tham khảo biểu đồ tăng trưởng về chiều cao và cân nặng chuẩn của WHO để đánh giá chính xác. Suy dinh dưỡng thể nhẹ cân có thể khiến trẻ thấp còi hoặc gầy còm hoặc vừa thấp còi vừa gầy còm.

Trẻ bị suy dinh dưỡng ở thể nhẹ cân 

Suy dinh dưỡng thể thấp còi

Đối với thể thấp còi, trẻ bị suy dinh dưỡng có nhiều cao thấp hơn chiều cao trung bình của độ tuổi (có thể đối chiếu bảng chiều cao và cân nặng chuẩn của trẻ). Trẻ suy dinh dưỡng thấp còi có thể do trẻ không được chăm sóc đúng cách, trẻ thường xuyên bị bệnh, trong quá trình mang thai người mẹ gặp vấn đề về sức khỏe,...

Suy dinh dưỡng thể gầy còm

Suy dinh dưỡng thể gầy còm là trẻ bị suy dinh dưỡng có cân nặng mức tiêu chuẩn so với chiều cao. Suy dinh dưỡng thể gầy còm ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển thể chất, trí tuệ của trẻ. Thậm chí, tình trạng này còn có nguy cơ tử vong cao nếu trẻ mắc bệnh nhiễm trùng.

Bất kỳ thể nào trong các thể suy dinh dưỡng ở trẻ đều ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển thể chất và sức khỏe tổng thể của trẻ. Để cải thiện và phòng ngừa suy dinh dưỡng ở trẻ, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng. Một trong những giải pháp tối ưu giúp cải thiện suy dinh dưỡng ở trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện là duy trì bổ sung sữa Nutifood GrowPLUS+ Suy Dinh Dưỡng mỗi ngày. 

Sữa GrowPLUS+ Suy Dinh Dưỡng cho trẻ có thể trạng suy dinh dưỡng

• Sản phẩm được nghiên cứu và phát triển bởi các chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu theo công thức FDI.

• Thành phần sữa chứa chất béo MCT dễ hấp thu và chuyển hóa nhanh kết hợp khoáng chất Lysin, Sắt, Kẽm giúp trẻ ăn ngon miệng, tiêu hóa tốt, hỗ trợ tăng cân hiệu quả.

• Thành phần chất xơ hòa tan FOS và Inulin giúp cải thiện hệ vi sinh đường ruột, tăng khả năng hấp thu dưỡng chất, ngăn ngừa táo bón.

• Hệ Prebiotics kép 2'-FL HMO và FOS, Inulin cùng các loại vitamin và khoáng chất như Vitamin A, E, C, Sắt, Kẽm, Selen giúp tăng cường sức đề kháng ở trẻ, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh.

• Hàm lượng DHA cao cùng Cholin, Taurin giúp phát triển não bộ, cải thiện thị giác, tăng khả năng tập trung và ghi nhớ tốt.

Các thể suy dinh dưỡng ở trẻ không chỉ gây ra tác động xấu đến quá trình phát triển tầm vóc, trí tuệ của trẻ mà còn ảnh hưởng đến tương lai sau này, thậm chí còn làm tăng nguy cơ tử vong. Ở Việt Nam, tỷ lệ trẻ em bị suy dinh dưỡng đang ở tình trạng đáng báo động. Do đó, các mẹ cần quan tâm nhiều hơn đến trẻ để phát hiện sớm tình trạng suy dinh dưỡng và có giải pháp khắc phục hiệu quả.