Suy dinh dưỡng và còi xương là 2 bệnh lý hoàn toàn khác nhau và rất hay gặp ở trẻ. Thế nhưng nhiều bà mẹ vẫn đang nhầm lẫn còi xương và suy dinh dưỡng là một bệnh. Vậy, làm thế nào để mẹ phân biệt còi xương và suy dinh dưỡng ở trẻ một cách chính xác? Bài viết sau sẽ cùng các mẹ tìm hiểu kỹ hơn về 2 bệnh lý này.

Trẻ suy dinh dưỡng

Suy dinh dưỡng ở trẻ là như thế nào?

Suy dinh dưỡng ở trẻ là tình trạng thiếu hụt các chất dinh dưỡng cần thiết làm ảnh hưởng đến sức khỏe và quá trình tăng trưởng. Trẻ bị suy dinh dưỡng có thể kèm theo bệnh còi xương hoặc không. Do đó, các mẹ cần hiểu bản chất của suy dinh dưỡng để dễ dàng phân biệt còi xương và suy dinh dưỡng.

Suy dinh dưỡng ở trẻ do cơ thể thiếu hụt dưỡng chất

Nguyên nhân trẻ bị suy dinh dưỡng

Suy dinh dưỡng ở trẻ xuất phát từ việc cơ thể bị thiếu hụt một số dưỡng chất cần thiết. Nguyên nhân dẫn đến bệnh có thể là:

• Cho trẻ ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn.

• Trẻ cai sữa mẹ sớm.

• Chế độ ăn uống không đủ chất.

• Hoàn cảnh gia đình khó khăn, thức ăn cho trẻ không đủ về lượng và chất.

• Trẻ sinh non, nhẹ cân.

• Phương pháp nuôi con không khoa học.

• Trẻ bị dị tật bẩm sinh, nhiễm trùng cấp tính hoặc mãn tính.

• Trẻ biếng ăn.

Dấu hiệu của trẻ suy dinh dưỡng

Để phân biệt còi xương và suy dinh dưỡng, các mẹ cần nắm rõ những dấu hiệu trẻ bị suy dinh dưỡng. Một số dấu hiệu thường thấy ở trẻ suy dinh dưỡng bao gồm:

• Cân nặng, chiều cao của trẻ thấp hơn bạn bè cùng tuổi.

• Da khô, không đàn hồi.

• Tóc yếu, dễ gãy và rụng.

• Trẻ luôn trong trạng thái mệt mỏi, thiếu năng lượng. 

• Chậm mọc răng.

• Trẻ biếng ăn.

• Thường xuyên quấy khóc.

• Trẻ dễ bị ốm.

Biếng ăn là một trong những dấu hiệu của suy dinh dưỡng ở trẻ

Cách khắc phục tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ

Khi phát hiện trẻ bị suy dinh dưỡng, các mẹ xác định được nguyên nhân dẫn đến tình trạng này để có giải pháp khắc phục triệt để. Để điều trị suy dinh dưỡng ở trẻ, các mẹ có thể áp dụng một số cách sau:

• Điều chỉnh chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng từ 4 nhóm chất: bột đường, đạm, béo, vitamin và khoáng chất.

• Tăng cường khẩu phần ăn của trẻ.

• Tập luyện thể dục thể thao để tăng cường hấp thu dưỡng chất.

• Suy dinh dưỡng nặng kèm theo bệnh lý khác cần thăm khám để được bác sĩ tư vấn phương pháp khắc phục.

Trẻ bị còi xương

Trẻ bị còi xương là như thế nào?

Khác với suy dinh dưỡng, còi xương và bệnh lý rối loạn về xương, khiến xương mỏng, yếu, dễ gãy. Trẻ còi xương có thể dẫn đến chậm phát triển chiều cao, cân nặng, thậm chí còn gây biến dạng xương.

Còi xương khiến xương của trẻ yếu, dễ biến dạng

Nguyên nhân trẻ bị còi xương

Nguyên nhân bệnh là do cơ thể trẻ không được cung cấp đủ nhu cầu về canxi và phốt pho, gây ra những tổn thương ở xương. Bệnh có thể gặp ở cả những đứa trẻ rất bụ bẫm, do nhu cầu về canxi, phốt pho cao hơn trẻ bình thường.

Dấu hiệu trẻ bị còi xương

Biết được những dấu hiệu còi xương sẽ giúp mẹ phân biệt còi xương và suy dinh dưỡng một cách chính xác. Trẻ còi xương thường có những biểu hiện như sau:

• Trẻ hay quấy khóc, ngủ không yên giấc, hay giật mình, ra nhiều mồ hôi khi ngủ.

• Rụng tóc vùng sau gáy tạo thành hình vành khăn.

• Các biểu hiện ở xương: thóp rộng, bờ thóp mềm, thóp lâu kín, có các bướu đỉnh, bướu trán (trán dô), đầu bẹp cá trê.

• Các trường hợp còi xương nặng có di chứng: chuỗi hạt sườn, dô ức gà, vòng cổ chân, cổ tay, chân cong hình chữ X, chữ O.

• Răng mọc chậm.

• Trương lực cơ nhão.

• Táo bón.

• Chậm phát triển vận động: chậm biết lẫy, biết bò, đi, đứng…

Khi trẻ bị còi xương cần làm gì?

Khi phát triển trẻ bị còi xương, các mẹ cần sớm áp dụng biện pháp khắc phục như sau:

• Cho trẻ tắm nắng hàng ngày: để chân, tay, lưng, bụng trẻ lộ ra ngoài từ 10 - 15 phút lúc buổi sáng (trước 9 giờ) hoặc chiều sau 5 giờ khi nắng đã dịu.

• Dưới da có sẵn các tiền vitamin D (7 dehydrocholesterol). Khi tia tử ngoại của ánh nắng mặt trời tác động lên da, các tiền vitamin sẽ được hoạt hóa chuyển thành vitamin D. Vitamin D có tác dụng điều hòa chuyển hóa và hấp thu canxi, phốt pho. Các mẹ lưu ý, ánh nắng mặt trời phải được chiếu trực tiếp trên da mới có tác dụng, nếu qua một lớp vải thì tác dụng rất ít, còn qua kính thì không có tác dụng.

• Thuốc uống: Một số loại thuốc thường được dùng để điều trị còi xương bao gồm:

• Thuốc Calcium Corbiere, ống 5ml gồm có: 0.55g Calci glucoheptonat, 0.05g Vitamin C, 0.025g Vitamin PP.

• Thuốc Aquadetrim Vitamin D3 có: Cholecalciferol 15.000 IU/ml (1ml khoảng 30 giọt).

Tuy nhiên, thuốc nên uống theo chỉ dẫn của bác sĩ, không nên tự ý cho trẻ uống thuốc dù đó là thuốc bổ. Đặc biệt, vitamin D dễ có nguy cơ quá liều. Nhu cầu vitamin D hàng ngày ở trẻ và liều dùng cần được xác định cho từng cá nhân và cần kiểm tra định kỳ để có sự thay đổi cho phù hợp, đặc biệt trong những tháng đầu của trẻ.

Thường xuyên cho trẻ phơi nắng để điều trị còi xương

Cách phòng ngừa bệnh còi xương, suy dinh dưỡng ở trẻ

Sau khi đã phân biệt còi xương và suy dinh dưỡng cũng như xác định nguyên nhân dẫn đến các bệnh này thì các mẹ nên chủ động phòng ngừa bệnh cho trẻ ngay từ sớm. Sau đây là một số biện pháp phòng ngừa còi xương, suy dinh dưỡng cơ trẻ mà mẹ có thể áp dụng:

Ăn uống khoa học, lành mạnh

• Chế độ ăn hằng ngày của trẻ cần được cân đối các dưỡng chất, bao gồm các chất dinh dưỡng như protein, chất béo, carbohydrate và các vitamin như A, B, C, D, E,... cùng các khoáng chất như canxi, photpho, kẽm, sắt,...

• Bên cạnh đó, các mẹ cũng nên ưu tiên cho trẻ ăn những thực phẩm tươi ngon, từ tự nhiên, hạn chế thức ăn chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ.

• Ăn uống đúng bữa, bao gồm 3 bữa chính và 2 - 3 bữa phụ trong ngày.

• Bổ sung sữa vào thực đơn ăn uống hằng ngày của trẻ.

Giải pháp cho trẻ còi xương, suy dinh dưỡng mà các mẹ không được bỏ qua chính là bổ sung sữa GrowPLUS+ Suy Dinh Dưỡng Ít đường cho trẻ. Đây là dòng sữa bột pha sẵn rất tiện lợi của Nutifood được rất nhiều mẹ đánh giá tốt.

Nutifood GrowPLUs+ Suy Dinh Dưỡng Ít đường được phát triển trên công thức FDI với mục tiêu hướng đến là giúp trẻ có "Đề Kháng khỏe, Tiêu Hóa tốt", tăng cân, phát triển chiều cao tối đa. 

• Tăng cân hiệu quả: Chất béo MCT cùng FOS/inulin, lysin, kẽm, vitamin nhóm B giúp trẻ hấp thu tốt, cải thiện cân nặng.

• Tăng cường sức đề kháng: Thành phần prebiotics 2'-FL HMO và các loại vitamin và khoáng chất như A, C, E, Kẽm, Selen giúp tăng cường miễn dịch, ngăn ngừa ốm vặt ở trẻ.

• Tiêu hóa khỏe: Chất xơ hòa tan FOS/inulin giúp cải thiện hệ tiêu hóa và sức khỏe đường ruột, hạn chế tình trạng táo bón.

• Phát triển trí não: Hàm lượng DHA kết hợp Choline và Taurine hỗ trợ phát triển trí não, cải thiện thị giác ở trẻ.

• Phát triển chiều cao: Tỉ lệ Calci và Photpho kết hợp Kẽm, vitamin D3 mang lại sự chắc khỏe cho hệ xương, tăng trưởng chiều cao tối đa.

Sữa dinh dưỡng pha sẵn Nutifood GrowPLUS+ Suy Dinh Dưỡng Ít đường

Thường xuyên vận động thể chất

• Tập luyện thể dục thể thao thúc đẩy quá trình trao đổi chất bên trong cơ thể trẻ, tăng cường hấp thu dưỡng chất từ thức ăn.

• Hoạt động thể chất còn giúp tăng cường sức khỏe của hệ xương và cơ.

• Các mẹ nên khuyến khích con tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời.

• Tập luyện với cường độ vừa đủ, không quá sức.

Khám sức khỏe định kỳ

Để ngăn ngừa bệnh còi xương, suy dinh dưỡng, trẻ nên được khám sức khỏe và kiểm tra tình trạng dinh dưỡng định kỳ. Sau khi thăm khám, bác sĩ sẽ tư vấn cho mẹ các phương pháp dinh dưỡng phù hợp với độ tuổi và nhu cầu dinh dưỡng của trẻ.

Những chia sẻ ở bài viết trên đã giúp các mẹ phân biệt còi xương và suy dinh dưỡng ở trẻ. Qua đó, các mẹ cũng được trang bị thêm kiến thức để điều trị cũng như phòng ngừa hai bệnh lý thường gặp này. Chúc các mẹ sẽ thành công trong hành trình nuôi con khỏe, phát triển tốt.