14/03/2025

Suy dinh dưỡng thể phù: Nguyên nhân và cách phòng ngừa hiệu quả

Suy dinh dưỡng ở trẻ được biểu hiện qua các 3 thể khác nhau, gồm thể phù, thể teo đét, thể phối hợp. Trong đó, suy dinh dưỡng thể phù là khó phát hiện nhất bởi trẻ mắc bệnh này có vẻ ngoài rất khá mập mạp, khỏe mạnh. Vậy, suy dinh dưỡng thể phù là gì? Nguyên nhân do đâu? Mời các mẹ tham khảo bài viết sau để tìm được câu trả lời chính xác . 

Suy dinh dưỡng thể phù là gì?

Suy dinh dưỡng thể phù (Kwashiorkor) là một dạng rối loạn dinh dưỡng khiến cơ thể bị tích nước, sưng phù ở nhiều vùng khác nhau trên cơ thể như vùng bụng, mặt, tay, chân,... thậm chí lan ra toàn thân. Mặc dù trẻ ăn khối lượng thức ăn lớn nhưng bị mất cân bằng dưỡng chất sẽ gây ra tình trạng này. Nguyên nhân cốt lõi của suy dinh dưỡng thể phù ở trẻ là do cơ thể bị thiếu hụt protein, lipid nhưng lại thừa chất bột đường.

Suy dinh dưỡng thể phù ở trẻ

Suy dinh dưỡng thể phù thường gặp ở trẻ nhỏ

Đối tượng dễ bị suy dinh dưỡng thể phù

Suy dinh dưỡng thể phù chủ yếu xảy ra ở trẻ em. Đặc biệt là trẻ nhỏ từ 1 - 3 tuổi. Đây là giai đoạn phát triển nhanh nhất của trẻ nên có nhu cầu dinh dưỡng cao. Do đó, chế độ ăn hằng ngày không cung cấp đủ lượng protein cần thiết sẽ rất dễ gây ra tình trạng suy dinh dưỡng.

Biểu hiện của suy dinh dưỡng thể phù

Suy dinh dưỡng trẻ em bắt đầu từ biểu hiện chậm lớn cho đến các thể nặng là Marasmus và Kwashiorkor – thể phù. Khi mắc chứng suy dinh dưỡng thể phù, trẻ sẽ có những biểu hiện cụ thể như sau:

  • Khuôn mặt trẻ tròn trịa nhưng chân tay khẳng khiu, trương lực cơ yếu.

  • Mặt, mí mắt, chân, tay bị phù, nặng hơn là phù thũng toàn thân.

  • Rối loạn sắc tố da.

  • Tóc đổi màu, dễ rụng.

  • Thiếu máu.

  • Gan to.

  • Thoái hóa mỡ.

  • Tràn dịch màng bụng và màng tinh hoàn.

  • Tiêu chảy, kém hấp thu chất dinh dưỡng.

Trẻ bị suy dinh dưỡng thể phù khiến cơ thể phù nề

Suy dinh dưỡng thể phù gây phù nề nhiều bộ phận trên cơ thể

Nguyên nhân gây bệnh

Như đã đề cập ở trên, nguyên nhân gây suy dinh dưỡng thể phù do cơ thể mất cân bằng dưỡng chất, đặc biệt là thiếu hụt protein nghiêm trọng. Nguyên nhân sâu xa dẫn đến tình trạng này là:

  • Một số mẹ không có điều kiện nuôi con bằng sữa mẹ nên trẻ chỉ sử dụng sữa công thức, nước cháo pha sữa, bột dinh dưỡng…

  • Kiêng khem quá mức khiến trẻ bị thiếu hụt đạm.

  • Trẻ mắc phải những chứng bệnh di truyền hoặc nhiễm khuẩn sơ sinh.

  • Sử dụng những loại sữa không phù hợp với thể trạng của bé.

Biến chứng của suy dinh dưỡng thể phù

Suy dinh dưỡng thể phù ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển cũng như sức khỏe của trẻ. Một số trường hợp nặng có thể đe dọa đến tính mạng của trẻ. Do đó, bố mẹ cần quan tâm đến trẻ nhiều hơn để phát hiện sớm tình trạng này và có phương pháp điều trị kịp thời.

Sau đây là một số biến chứng có thể xảy ra với trẻ bị suy dinh dưỡng thể phù:

  • Suy dinh dưỡng kéo theo tình trạng thiếu máu, suy giảm hệ miễn dịch khiến trẻ dễ bị nhiễm khuẩn, nhiễm trùng.

  • Trẻ biếng ăn, gây teo cơ.

  • Giảm nồng độ albumin trong máu, khiến có thể phù nề nghiêm trọng.

  • Trẻ chậm lớn, không tăng cân, còi cọc.

  • Nghiêm trọng hơn là khiến trẻ hôn mê, suy đa tạng, thậm chí gây tử vong.

Suy dinh dưỡng thể phù làm tăng nguy cơ bệnh tật

Suy dinh dưỡng thể phù có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe

Phòng ngừa suy dinh dưỡng thể phù

  • Để phòng suy dinh dưỡng thể phù, trẻ cần chăm sóc ngay từ khi còn ở trong bụng mẹ. Trong thời gian mang thai người mẹ cần ăn uống bồi dưỡng hơn bình thường, đồng thời theo dõi tăng cân từng quý, khám thai định kỳ ít nhất 3 lần.

  • Khi bé chào đời: Nuôi con bằng sữa mẹ là cách tốt nhất để phòng ngừa suy dinh dưỡng nói chung và suy dinh dưỡng thể phù nói riêng. Trẻ cần được bú mẹ cho đến 2 tuổi.

  • Cho bé ăn bột khi đã đủ tuổi ăn dặm sau 6 tháng tuổi, không nên cho trẻ nhỏ dưới 12 tháng tuổi dùng sữa bột nguyên kem. Loại sữa này nhiều protein nhưng dễ gây tổn thương niêm mạc ruột. 

  • Quan tâm và theo dõi sự phát triển của trẻ, nếu có các biểu hiện của bệnh suy dinh dưỡng như trẻ biếng ăn, rối loạn tiêu hóa… cần đưa trẻ đi khám và thực hiện các quy trình điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.

  • Chế độ ăn dặm phải cân đối với đủ 4 nhóm thức ăn: tinh bột, chất béo, chất đạm và rau quả tươi.

  • Trong trường hợp mẹ không có sữa hoặc ít sữa thì cho trẻ ăn thêm sữa bò hoặc sữa đậu nành, tuyệt đối không dùng nước cháo đơn thuần để nuôi trẻ.

  • Theo dõi cân nặng cho bé bằng cách mỗi tháng cân trẻ một lần, trẻ từ 2 - 5 tuổi thì 2 - 3 tháng cân một lần, để ý những dấu hiệu trên cơ thể bé, đặc biệt là khi bé tăng cân một cách bất thường.

  • Khám sức khỏe định kỳ và tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng để cân đối lại chế độ ăn hợp lý cho bé. 

  • Bổ sung thêm các dưỡng chất bên ngoài như sữa công thức để đáp ứng tốt nhu cầu dưỡng chất ở trẻ.

Nếu các mẹ đang băn khoăn về một loại sữa cho trẻ suy dinh dưỡng thì hãy cho con dùng thử GrowPLUS+ Suy Dinh Dưỡng của Nutifood. Đây là sản phẩm được nghiên cứu và đặc chế cho trẻ suy dinh dưỡng theo công thức FDI.

Sữa Nutifood GrowPLUS+ Suy Dinh Dưỡng cải thiện chiều cao và cân nặng ở trẻ

Sữa công thức Nutifood GrowPLUS+ Suy Dinh Dưỡng

Công dụng nổi bật của sản phẩm:

  • Bộ đôi dưỡng chất 2'-FL HMO và FOS/Inulin kết hợp khoáng chất Sắt, Kẽm giúp tăng cường hệ miễn dịch, cân bằng lợi khuẩn đường ruột, cải thiện tiêu hóa, tăng khả năng hấp thu dưỡng chất.

  • Bổ sung chất béo MCT dễ hấp thu và chuyển hóa nhanh MCT cùng Sắt, Kẽm, Lysin giúp trẻ ăn ngon miệng, tăng cân hiệu quả.

  • Thành phần Calci, Phospho, Vitamin D3 giúp cấu tạo nên hệ xương vững chắc, thúc đẩy phát triển chiều cao ở trẻ.

  • Hàm lượng DHA cao kết hợp Cholin, Taurin giúp phát triển trí não và thị giác ở trẻ. 

Bài viết trên đã giúp các mẹ hiểu rõ hơn về tình trạng suy dinh dưỡng thể phù ở trẻ. Mặc dù suy dinh dưỡng thể phù không phổ biến nhưng trẻ vẫn có thể mắc bệnh nếu trẻ không được chăm sóc khoa học. Vậy nên, ngay từ bây giờ, các mẹ nên chú trọng xây dựng cho con một chế độ dinh dưỡng hợp lý tạo nền tảng vững chắc để trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt.