Tình trạng biếng ăn ở trẻ nhỏ không chỉ là chuyện khẩu vị hay sở thích ăn uống. Đôi khi, nguyên nhân lại nằm ở những điều rất nhỏ trong cách giao tiếp, nuôi dưỡng hay tạo không khí bữa ăn hằng ngày. Nhiều cha mẹ cố gắng tìm cách cải thiện thực đơn, bổ sung dinh dưỡng, nhưng lại bỏ sót yếu tố quan trọng: tâm lý của con trẻ. Vậy điều gì đang âm thầm khiến con sợ ăn, né tránh bữa cơm? Hãy cùng nhìn lại một vài nguyên nhân biếng ăn tâm lý ở trẻ thường bị lãng quên nhưng lại có ảnh hưởng sâu sắc đến hành vi ăn uống của con trong bài viết.

Các nguyên nhân gây ra tình trạng biếng ăn tâm lý ở trẻ 

Biếng ăn tâm lý ở trẻ không chỉ xuất phát từ một nguyên nhân cụ thể mà thường là kết quả của nhiều yếu tố. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhưng lại dễ bị cha mẹ bỏ qua trong quá trình nuôi dạy và chăm sóc con.

Biếng ăn tâm lý ở trẻ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên

Ép ăn quá mức dễ gây ra biếng ăn tâm lý ở trẻ

Nhiều cha mẹ lo con không đủ chất nên thường ép con ăn hết khẩu phần, đúng giờ theo lịch trình. Tuy nhiên, việc ép buộc này dễ khiến trẻ cảm thấy áp lực, mất kiểm soát và dần hình thành tâm lý sợ hãi mỗi khi đến giờ ăn. Về lâu dài, đây chính là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra biếng ăn tâm lý ở trẻ.

Trải nghiệm tiêu cực trong bữa ăn

Không khí bữa ăn căng thẳng, bị la mắng hoặc so sánh với anh chị em, bạn bè có thể khiến tâm lý trẻ nhỏ trở nên lo lắng, tự ti. Những trải nghiệm này nếu lặp lại nhiều lần sẽ khiến trẻ gắn việc ăn uống với cảm xúc tiêu cực, từ đó nảy sinh tâm lý né tránh bữa ăn – một biểu hiện điển hình của tình trạng biếng ăn.

Trẻ nhạy cảm với môi trường xung quanh

Một số trẻ có tính cách nhạy cảm, dễ bị ảnh hưởng bởi âm thanh lớn, ánh sáng mạnh hoặc không gian quá đông người. Khi môi trường ăn uống không tạo cảm giác an toàn và dễ chịu, trẻ dễ rơi vào trạng thái lo lắng, mất tập trung, và không còn hứng thú với việc ăn uống

Thay đổi lớn trong cuộc sống

Việc chuyển nhà, đi học mẫu giáo, đón em bé mới chào đời hay sự thay đổi người chăm sóc đều có thể ảnh hưởng đến cảm xúc của trẻ. Những thay đổi này dễ khiến trẻ mất cảm giác an toàn, bất an và dễ phản ứng thông qua hành vi ăn uống, điển hình là việc trẻ từ chối ăn. Nếu không được hỗ trợ kịp thời, có thể khiến trẻ biếng ăn lâu ngày và ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện.

Trẻ bị tổn thương tâm lý

Những tổn thương tâm lý như bị la mắng nặng nề, cảm thấy bị bỏ rơi, thiếu sự yêu thương, thấu hiểu... đều ảnh hưởng sâu sắc đến tinh thần trẻ nhỏ. Khi cảm xúc tiêu cực bị dồn nén, trẻ có thể biểu hiện bằng việc từ chối ăn uống như một cách phản kháng hoặc tự bảo vệ bản thân. Đây cũng là một trong những căn nguyên sâu xa của tình trạng biếng ăn tâm lý ở trẻ mà cha mẹ cần đặc biệt lưu ý.

Thức ăn không hợp khẩu vị

Không phải lúc nào trẻ cũng ăn được những món cha mẹ chuẩn bị. Nếu thường xuyên phải ăn những món mình không thích, trẻ dễ sinh chán ăn, lâu dần dẫn tới cảm giác sợ ăn. Dù lý do có vẻ đơn giản, nhưng nếu không được điều chỉnh hợp lý, cũng có thể góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng biếng ăn ở trẻ.

Thường xuyên ăn những món không hợp khẩu vị cũng có thể là nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn

Tác hại lâu dài trước tình trạng biếng ăn tâm lý ở trẻ 

Nếu không can thiệp kịp thời, biếng ăn tâm lý ở trẻ có thể để lại nhiều hệ quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và phát triển lâu dài:

• Suy dinh dưỡng, chậm lớn: Trẻ không ăn đủ chất sẽ dễ bị nhẹ cân, thấp còi, sức đề kháng yếu, thường xuyên ốm vặt.

• Ảnh hưởng phát triển trí não: Thiếu dưỡng chất quan trọng khiến trẻ giảm khả năng tập trung, ghi nhớ, học hỏi chậm hơn bạn bè cùng tuổi.

• Hình thành thói quen ăn uống tiêu cực: Trẻ có thể sợ ăn, kén chọn quá mức, hoặc chỉ ăn món mình thích. Lâu dần, việc nuôi dưỡng trở nên khó khăn.

• Gây rối loạn cảm xúc và hành vi: Căng thẳng kéo dài trong bữa ăn khiến trẻ dễ lo âu, buồn bã, thậm chí có biểu hiện né tránh xã hội hoặc trầm cảm nhẹ.

• Ảnh hưởng mối quan hệ gia đình: Khi ăn uống trở thành áp lực, cha mẹ dễ căng thẳng, nổi nóng. Trẻ cảm thấy không được thấu hiểu, dễ xa cách tình cảm với người thân.

Cách khắc phục biếng ăn tâm lý ở trẻ

Biếng ăn tâm lý ở trẻ không thể giải quyết bằng cách ép ăn hay thưởng phạt. Thay vào đó, cha mẹ cần kiên nhẫn, thấu hiểu và cùng con xây dựng lại mối liên kết tích cực với bữa ăn. Dưới đây là một vài gợi ý phụ huynh có thể tham khảo:

Tạo môi trường ăn uống tích cực

Một không gian ăn uống nhẹ nhàng, vui vẻ sẽ giúp trẻ cảm thấy an toàn và dễ chịu hơn trong mỗi bữa ăn. Tránh la mắng, trách phạt hay gây áp lực khi con ăn ít. Cha mẹ nên cùng ăn với trẻ, trò chuyện nhẹ nhàng để con cảm nhận rằng ăn uống là một trải nghiệm tích cực. Đây là bước đầu quan trọng để khắc phục biếng ăn tâm lý ở trẻ.

Môi trường vui vẻ giúp trẻ ăn uống ngon miệng hơn

Lắng nghe và đồng hành cùng trẻ

Ba mẹ hãy để con được nói ra cảm xúc của mình thay vì chỉ tập trung vào việc ăn đủ lượng như mong muốn. Đôi khi, trẻ biếng ăn không phải vì không đói, mà vì đang buồn, lo lắng hoặc cảm thấy không được quan tâm đúng cách. Khi cha mẹ thực sự lắng nghe và đồng hành, con sẽ mở lòng hơn, từ đó tình trạng biếng ăn có thể được cải thiện một cách tự nhiên.

Cho trẻ quyền tự quyết

Trẻ cần cảm thấy mình có tiếng nói trong việc ăn uống. Hãy để con được chọn món yêu thích trong phạm vi lành mạnh, chọn lượng ăn phù hợp với nhu cầu, hoặc được tự xúc ăn nếu con muốn. Việc này không chỉ giúp trẻ rèn luyện tính tự lập mà còn giảm bớt áp lực, góp phần làm giảm tình trạng biếng ăn tâm lý ở trẻ.

Chọn loại sữa công thức khoa học phù hợp với bé

Trong giai đoạn trẻ biếng ăn, việc bổ sung dinh dưỡng hợp lý từ sữa công thức là cần thiết. Tuy nhiên, mỗi loại sữa lại phù hợp với những nhu cầu khác nhau. Cha mẹ nên ưu tiên các sản phẩm có thành phần khoa học, dễ hấp thu, hỗ trợ tiêu hóa và phát triển trí não. Việc chọn đúng sữa không chỉ giúp đảm bảo dinh dưỡng tạm thời mà còn kích thích trẻ ăn ngon miệng, giảm dần tình trạng biếng ăn.
NutiFood GrowPLUS+ Biếng Ăn là lựa chọn phù hợp cho trẻ trong giai đoạn biếng ăn, kém hấp thu. Sản phẩm được nghiên cứu và phát triển bởi Viện Nghiên Cứu Dinh Dưỡng Nutifood Thuỵ Điển - NNRIS là lựa chọn phù hợp cho những trẻ biếng ăn, chậm lớn. Hãy cùng điểm qua một vài ưu điểm nổi bật của dòng sản phẩm này:

• Hỗ trợ kích thích ngon miệng: Thành phần Lysine, Vitamin nhóm B, Sắt và Kẽm hỗ trợ kích thích trẻ ăn ngon miệng, cải thiện tình trạng biếng ăn.

• Hỗ trợ tăng cân: Lysine kết hợp Sắt, Kẽm giúp cải thiện tình trạng dinh dưỡng do biếng ăn ở trẻ, giúp trẻ tăng cân hiệu quả.

• Hỗ trợ tăng cường sức đề kháng: Hệ Prebiotic kép 2’-FL HMO(2) và FOS/ Inulin kết hợp Selen và một số Vitamin A, E, C giúp hỗ trợ tăng sức đề kháng, bảo vệ trẻ luôn khỏe mạnh. 

• Hỗ trợ tiêu hóa tốt: Chất xơ hòa tan FOS, Inulin cải thiện hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa.

• Hỗ trợ tăng chiều cao tối ưu: Vitamin D3, Calci và Kẽm giúp xương chắc khỏe, hỗ trợ phát triển chiều cao.

NutiFood GrowPLUS+ Biếng Ăn - Dinh dưỡng hiệu quả cho trẻ tăng cân khỏe mạnh

Biếng ăn tâm lý ở trẻ là một hành trình thử thách, nhưng hoàn toàn có thể cải thiện nếu cha mẹ kiên nhẫn, thấu hiểu và đồng hành đúng cách. Điều trẻ cần nhất không phải là những bữa ăn đầy đủ tuyệt đối, mà là cảm giác được lắng nghe, được tôn trọng và được yêu thương trong từng khoảnh khắc nhỏ. Chỉ khi tâm lý con được chữa lành, bữa ăn mới thực sự trở về đúng ý nghĩa vốn có: nuôi dưỡng cả cơ thể và tâm hồn.

>>>Có thể bạn quan tâm:

Gợi ý 10 món ngon cho trẻ giàu dinh dưỡng để bé ăn ngon, tăng cân

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ mẫu giáo và những điều cần biết

Những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của con

Nguồn tham khảo:

Vinmec. (2024, ngày 22 tháng 7). Biếng ăn tâm lý ở trẻ em điều trị như thế nào? Vinmec. Truy cập từ https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/bieng-tam-ly-o-tre-em-dieu-tri-nhu-nao-vi

Nutrihome. (2022, ngày 28 tháng 4). Biếng ăn tâm lý ở trẻ. Nutrihome. Truy cập từ https://nutrihome.vn/bieng-an-tam-ly-o-tre/