Trẻ kém hấp thu là tình trạng khiến nhiều bà mẹ lo lắng khi bé ăn ít, chậm tăng cân, hoặc hay ốm vặt do không hấp thu tốt dinh dưỡng từ thức ăn. Nguyên nhân thường gặp là thiếu vi chất như kẽm, lysine, vitamin nhóm B, dẫn đến hệ tiêu hóa yếu, vị giác kém nhạy, và sức đề kháng suy giảm. Để cải thiện tình trạng trẻ biếng ăn kém hấp thu, việc bổ sung đúng các vi chất giúp trẻ ăn ngon là vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ liệt kê 6 vi chất cần thiết, các hình thức bổ sung hiệu quả, và những cách giúp bé hấp thu tốt hơn, hỗ trợ bé phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ.

6 vi chất cần bổ sung cho trẻ kém hấp thu, biếng ăn 

Việc bổ sung đúng vi chất không chỉ giúp cải thiện tình trạng trẻ kém hấp thu mà còn kích thích bé thèm ăn, tăng cân tự nhiên, và nâng cao sức khỏe tổng thể. Dưới đây là 6 vi chất quan trọng mẹ cần biết:

Kẽm – "Chìa khóa vị giác"

Kẽm là vi chất thiết yếu, đóng vai trò như “chìa khóa” kích thích vị giác, giúp bé ăn ngon miệng hơn.

• Vai trò: Kẽm tham gia tổng hợp protein, hỗ trợ sản xuất hormone tăng trưởng, và tăng độ nhạy của tế bào niêm mạc miệng với thức ăn. Thiếu kẽm khiến trẻ mất vị giác, chán ăn, chậm lớn, và dễ mắc bệnh nhiễm trùng do suy giảm miễn dịch. Với trẻ biếng ăn kém hấp thu, kẽm giúp cải thiện tiêu hóa, tăng hấp thu dinh dưỡng, và củng cố sức đề kháng.

• Nhu cầu hàng ngày: Trẻ 0–6 tháng cần 2 mg/ngày; 7–11 tháng cần 3 mg/ngày; 1–3 tuổi cần 3 mg/ngày; 4–8 tuổi cần 5 mg/ngày.

• Nguồn tự nhiên: Hàu (59mg kẽm/100g), thịt bò (4–7mg/100g), cua, hạt điều, đậu xanh.

• Ví dụ món ăn: Cháo thịt bò băm với đậu xanh cho bé 9–12 tháng, hoặc súp cua bí đỏ cho bé 1–3 tuổi.

Lưu ý: Tham khảo bác sĩ để bổ sung đúng liều, tránh thừa kẽm gây buồn nôn hoặc rối loạn tiêu hóa.

Kẽm là vi chất thiết yếu, đóng vai trò như “chìa khóa” kích thích vị giác

Lysine – Kích thích cảm giác đói và tăng hấp thu đạm

Lysine là một axit amin thiết yếu mà cơ thể không tự tổng hợp được, đặc biệt quan trọng với trẻ biếng ăn kém hấp thu.

• Vai trò: Lysine kích thích chồi vị giác, tăng sản xuất enzym tiêu hóa, giúp bé thèm ăn và tiêu hóa tốt hơn. Nó cũng hỗ trợ hấp thu canxi, sắt, và đạm, giúp bé tăng cân, phát triển xương, và ngăn ngừa thiếu máu. Thiếu lysine khiến trẻ chậm lớn, mệt mỏi, và kén ăn.

• Nhu cầu hàng ngày: Trẻ 3 tháng–6 tuổi cần 90–95 mg/kg/ngày (ví dụ, bé 10kg cần 900–950 mg/ngày); trẻ 7–15 tuổi cần 45 mg/kg/ngày.

• Nguồn tự nhiên: Thịt nạc (1000mg/100g), trứng, đậu phụ, cà rốt, bí đỏ, chuối.

• Ví dụ món ăn: Cháo trứng gà bí đỏ cho bé 6–12 tháng, hoặc đậu phụ sốt cà chua cho bé 1–3 tuổi.

Lưu ý: Lysine dễ mất 80% khi nấu nướng, nên mẹ ưu tiên hấp/luộc, kết hợp với kẽm hoặc vitamin B1 để tăng hiệu quả.

Vitamin nhóm B (B1, B2, B6, B12)

Vitamin nhóm B (B1, B2, B6, B12) là vi chất giúp trẻ ăn ngon, đóng vai trò trong chuyển hóa năng lượng, sản xuất hồng cầu, và điều chỉnh tâm trạng. Thiếu vitamin B khiến trẻ mệt mỏi, cáu gắt, rối loạn tiêu hóa, và chậm phát triển, khiến trẻ biếng ăn nên bổ sung gì trở thành ưu tiên. 

• Vai trò cụ thể:

  • B1 (Thiamine): Chuyển hóa carbohydrate thành năng lượng, cải thiện tiêu hóa, giảm biếng ăn.

  • B2 (Riboflavin): Hỗ trợ sản xuất tế bào hồng cầu, tăng năng lượng, cải thiện sức khỏe da và tóc.

  • B6 (Pyridoxine): Thúc đẩy phát triển não bộ, điều hòa tâm trạng, giảm mệt mỏi.

  • B12 (Cyanocobalamin): Hỗ trợ tạo hồng cầu, phát triển thần kinh, ngăn ngừa thiếu máu.

• Nguồn tự nhiên: Rau xanh (bông cải, spinach), trứng, sữa, thịt gà, chuối, khoai tây.

• Nhu cầu hàng ngày (trẻ dưới 4 tuổi): B1: 0.5–0.7 mg; B2: 0.6–0.8 mg; B6: 0.1–0.5 mg; B12: 2–3 mcg.

• Ví dụ món ăn: Súp gà rau củ cho bé 1–3 tuổi, hoặc sinh tố chuối sữa chua cho bé 2–5 tuổi.

Lưu ý: Trẻ kén rau cần chế biến bắt mắt (như bánh rau củ) để tăng hứng thú.

Vitamin nhóm B (B1, B2, B6, B12) là vi chất giúp trẻ ăn ngon

Vitamin D3 & Canxi  

Vitamin D3 và canxi là bộ đôi không thể thiếu để hỗ trợ xương chắc khỏe và cải thiện trẻ kém hấp thu.

• Vai trò: Vitamin D3 thúc đẩy hấp thu canxi và phốt pho, giúp xây dựng xương, răng chắc khỏe, ngăn ngừa còi xương. Canxi là thành phần chính của xương, hỗ trợ tăng trưởng chiều cao. Thiếu D3 và canxi khiến trẻ chậm phát triển, yếu xương, và dễ mệt mỏi, ảnh hưởng đến khẩu vị.

• Nguồn tự nhiên: Cá hồi (600 IU D3/100g), lòng đỏ trứng, sữa; ánh nắng sáng (15–20 phút/ngày, 7–9h).

• Nhu cầu hàng ngày: Vitamin D3: 400–600 IU/ngày (trẻ 0–12 tháng), 600 IU/ngày (trẻ 1–8 tuổi); Canxi: 700mg/ngày (1–3 tuổi), 1000mg/ngày (4–8 tuổi).

• Ví dụ món ăn: Cá hồi áp chảo với rau luộc cho bé 2–5 tuổi, hoặc sữa chua trộn trái cây cho bé 1–3 tuổi.

Lưu ý: Tránh uống canxi cùng sữa ngay sau khi bổ sung để không giảm hấp thu. Tham khảo bác sĩ để bổ sung đúng liều.

Selen - Tăng cường hệ miễn 

Selen là vi chất quan trọng giúp trẻ biếng ăn kém hấp thu tăng sức đề kháng và cải thiện tiêu hóa.

• Vai trò: Selen tham gia sản xuất kháng thể, chống oxy hóa, bảo vệ tế bào miễn dịch. Nó cũng hỗ trợ tổng hợp hormon tuyến giáp, thúc đẩy chuyển hóa năng lượng, giúp bé ăn ngon và khỏe mạnh hơn. Thiếu selen khiến trẻ dễ ốm, mệt mỏi, và chậm tăng cân.

• Nguồn tự nhiên: Hải sản (tôm, cá), bắp cải, ngũ cốc nguyên cám, sữa chua.

• Nhu cầu hàng ngày: Trẻ 0–6 tháng: 6 mcg/ngày; 7–11 tháng: 10 mcg/ngày; 1–3 tuổi: 17 mcg/ngày; 4–8 tuổi: 20 mcg/ngày.

• Ví dụ món ăn: Cháo tôm bắp cải cho bé 9–12 tháng, hoặc sữa chua trộn hạt cho bé 2–5 tuổi.

Lưu ý: Không bổ sung selen cùng lúc với kẽm, cách nhau ít nhất 2 giờ để tránh giảm hấp thu.

Taurine - Hỗ trợ phát triển não bộ và thị giác

Taurine là axit amin quan trọng, đặc biệt với trẻ kém hấp thu cần phát triển trí não và thị lực.

• Vai trò: Taurine chống oxy hóa, bảo vệ võng mạc, hỗ trợ phát triển hệ thần kinh trung ương, cải thiện thị lực và nhận thức. Thiếu taurine khiến trẻ chậm phát triển trí tuệ, yếu thị lực, và mệt mỏi, ảnh hưởng đến khẩu vị.

• Nguồn tự nhiên: Cá (300mg/100g), thịt, sữa mẹ, hải sản (tôm, mực).

• Nhu cầu hàng ngày: ~40–50mg/kg/ngày (ước tính, bé 10kg cần 400–500mg/ngày).

• Ví dụ món ăn: Súp cá rau củ cho bé 1–3 tuổi, hoặc cháo mực hạt sen cho bé 2–5 tuổi.

Lưu ý: Chọn thực phẩm giàu taurine tự nhiên, tránh lạm dụng viên bổ sung mà không có chỉ định bác sĩ.

Các hình thức bổ sung vi chất cho trẻ kém hấp 

Để đảm bảo trẻ biếng ăn nên bổ sung gì hiệu quả, mẹ có thể áp dụng 3 hình thức bổ sung vi chất sau:

Thực phẩm tự nhiên

Thực phẩm tự nhiên là nguồn vi chất an toàn, dễ hấp thu, phù hợp với trẻ kém hấp thu.

• Ví dụ thực phẩm:

  • Kẽm: Hàu, thịt bò, cua, đậu, hạt điều.

  • Lysine: Thịt nạc, trứng, đậu phụ, cà rốt, chuối.

  • Vitamin B: Thịt đỏ, cá, trứng, rau xanh, chuối.

  • Vitamin D3 & Canxi: Cá hồi, lòng đỏ trứng, sữa, phô mai.

  • Selen: Cá, rau xanh, ngũ cốc, bắp cải.

  • Taurine: Cá, thịt, sữa.

• Lợi ích: Cung cấp vi chất tự nhiên, hỗ trợ tiêu hóa, kích thích vị giác.

• Lưu ý: Chế biến đơn giản (hấp, luộc), trang trí bắt mắt để bé hứng thú. Với trẻ kén ăn, mẹ cần kiên nhẫn thay đổi món thường xuyên.

Viên/uống bổ sung

Viên uống hoặc siro bổ sung vi chất là giải pháp tiện lợi cho trẻ biếng ăn kém hấp thu không ăn đa dạng thực phẩm.

• Lợi ích: Đảm bảo liều lượng vi chất chính xác, phù hợp trẻ thiếu hụt nghiêm trọng (sinh non, rối loạn tiêu hóa). Các sản phẩm thường kết hợp nhiều vi chất (kẽm, lysine, vitamin B) để tăng hiệu quả.

• Ví dụ: Siro chứa kẽm và lysine, viên vitamin B tổng hợp, hoặc giọt vitamin D3.

• Lưu ý: Chỉ sử dụng theo chỉ định bác sĩ, chọn sản phẩm từ thương hiệu uy tín, ưu tiên dạng hữu cơ (kẽm bisglycinate) để tăng hấp thu. Tránh bổ sung quá liều gây buồn nôn, táo bón.

Sữa công thức 

Sữa công thức hoặc sữa dinh dưỡng là nguồn bổ sung vi chất hiệu quả, đặc biệt với bé chậm tăng cân nên uống gì.

• Vai trò: Sữa công thức cung cấp kẽm, lysine, vitamin B, D3, canxi, selen, taurine với tỷ lệ cân đối, dễ tiêu hóa. Nó giúp bù năng lượng và vi chất cho bé biếng ăn, không hấp thu đủ từ thức ăn. Một số loại sữa bổ sung chất xơ hòa tan (FOS) để cải thiện tiêu hóa.

• Cách chọn: Chọn sữa phù hợp độ tuổi (0–12 tháng, 1–3 tuổi, 4–6 tuổi), ưu tiên loại giàu vi chất (kẽm, lysine, vitamin B), ít đường, không chứa chất bảo quản. Đọc kỹ nhãn để đảm bảo hàm lượng vi chất đáp ứng nhu cầu bé.

• Cách dùng: Cho bé uống 1–2 ly nhỏ (100–150 ml/lần) vào bữa phụ (10h sáng, 3h chiều), cách bữa chính 1–2 giờ để không làm bé no, bỏ ăn. Ví dụ, bé 2 tuổi ăn ít cháo có thể uống 120 ml sữa sau bữa sáng 2 giờ để bù dinh dưỡng.

• Lưu ý: Tham khảo bác sĩ nếu bé có dấu hiệu dị ứng (phát ban, tiêu chảy). Kết hợp sữa với chế độ ăn đa dạng để tối ưu hấp thu.

Sữa công thức hỗ trợ trẻ kém hấp thu đủ vi chất, khỏe mạnh.

Để hỗ trợ trẻ biếng ăn, mẹ có thể bổ sung Nutifood GrowPLUS+ Biếng Ăn, sản phẩm được nghiên cứu và phát triển bởi Viện Nghiên Cứu Dinh Dưỡng Nutifood Thụy Điển - NNRIS. 

• Hỗ trợ kích thích ngon miệng: Thành phần Lysine, Vitamin nhóm B, Sắt và Kẽm hỗ trợ kích thích trẻ ăn ngon miệng, góp phần cải thiện tình trạng biếng ăn.

• Hỗ trợ tăng cân: Lysine kết hợp Sắt, Kẽm giúp hỗ trợ cải thiện tình trạng dinh dưỡng do biếng ăn ở trẻ, giúp trẻ tăng cân hiệu quả.

• Hỗ trợ tăng cường sức đề kháng: Hệ Prebiotic kép 2’-FL HMO(2) và FOS/ Inulin kết hợp Selen và một số Vitamin A, E, C giúp hỗ trợ tăng sức đề kháng, bảo vệ trẻ khỏe mạnh. 

• Hỗ trợ tiêu hóa tốt: Chất xơ hòa tan FOS, Inulin cải thiện hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa.

• Hỗ trợ tăng chiều cao tối ưu: Vitamin D3, Calci và Kẽm giúp xương chắc khỏe, hỗ trợ phát triển chiều cao.

Mẹ có thể cho bé uống GrowPLUS+ Biếng Ăn 1-2 lần/ngày, vào các bữa phụ để bổ sung năng lượng mà không ảnh hưởng đến bữa chính. 

Sữa GrowPLUS+ Biếng Ăn hỗ trợ bé ăn ngon, tăng cân khỏe mạnh.

Cách giúp bé hấp thu tốt hơn sau khi bổ sung vi chất 

Bổ sung vi chất là bước đầu, nhưng để trẻ kém hấp thu nhận được tối đa lợi ích, mẹ cần áp dụng các biện pháp sau:

• Cho ăn đúng bữa, tránh vặt vãnh: Thiết lập giờ ăn cố định (3 bữa chính, 2 bữa phụ), cách nhau 3–4 giờ để tạo cảm giác đói thật. Tránh cho bé ăn bánh kẹo, uống nước ngọt trước bữa ăn 1–2 giờ, vì có thể làm bé no giả, từ chối món chính. Ví dụ, bé ăn sáng lúc 7h, không cho ăn vặt đến bữa trưa 11h để bé đói và ăn ngon hơn.

• Ưu tiên món dễ tiêu, mềm, chế biến đơn giản: Chọn thực phẩm mềm (cháo, súp, cơm nát), dễ tiêu (gà, cá, bí đỏ, khoai lang), chế biến hấp/luộc để giữ vi chất và hỗ trợ tiêu hóa. Ví dụ, cháo cá hồi bí đỏ vừa giàu kẽm, lysine, vừa dễ nuốt, phù hợp bé 1–3 tuổi. Tránh đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ làm bé đầy bụng.

• Tránh kết hợp kẽm/canxi với sữa/đậu nành ngay sau khi uống: Kẽm và canxi có thể tương tác với sữa hoặc đậu nành, giảm hấp thu. Nếu bé uống viên kẽm, chờ ít nhất 2 giờ trước khi uống sữa. Ví dụ, cho bé uống kẽm lúc 8h sáng, uống sữa lúc 10h để tối ưu hấp thu.

• Giữ môi trường ăn tích cực, không ép, không căng thẳng: Tạo không khí vui vẻ khi ăn, cho bé ngồi cùng gia đình, khen ngợi khi bé thử món mới. Tránh ép ăn hoặc la mắng, vì căng thẳng khiến bé sợ ăn, làm trầm trọng tình trạng trẻ biếng ăn kém hấp thu. Ví dụ, để bé tự cầm thìa, chọn món yêu thích giúp bé hào hứng hơn.

Môi trường ăn vui vẻ giúp trẻ kém hấp thu ăn ngon, khỏe mạnh.

Trẻ kém hấp thu sẽ cải thiện đáng kể nếu mẹ bổ sung đúng 6 vi chất như kẽm, lysine, vitamin B, D3, canxi, selen, taurine qua thực phẩm, sữa, hoặc viên uống. Kết hợp với chế độ ăn khoa học, môi trường ăn uống tích cực, bé sẽ ăn ngon, tăng cân, và phát triển toàn diện. Hãy kiên nhẫn và tham khảo bác sĩ để đạt kết quả tốt nhất!

>>> Có thể bạn quan tâm:

• Những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe khi trẻ biếng ăn

• Tổng hợp các mẹo giúp trẻ ăn ngon miệng các mẹ không thể bỏ qua 

• Các nhóm chất dinh dưỡng quan trọng mà mọi trẻ em đều cần bổ sung

Nguồn trích dẫn: 

Chuyên gia Dinh dưỡng Đào Phương Anh. (2022, October 13). Có nên bổ sung kẽm cho trẻ biếng ăn? YouMed. https://youmed.vn/tin-tuc/bo-sung-kem-cho-tre-bieng-an/

Vinmec. (2024, July 22). Trẻ biếng ăn do thiếu vi chất. Vinmec. https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/tre-bieng-do-thieu-vi-chat-vi

Vinmec. (2024, July 22). Vì sao nên bổ sung vitamin nhóm B cho bé? Vinmec. https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/vi-sao-nen-bo-sung-vitamin-nhom-b-cho-be-vi