Mục lục
06/05/2025

Điểm danh các loại bệnh mà trẻ suy dinh dưỡng dễ mắc phải

Suy dinh dưỡng không chỉ khiến trẻ chậm phát triển thể chất và trí tuệ, mà còn làm gia tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm. Từ những cơn cảm cúm tưởng chừng đơn giản đến các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng, tất cả đều có thể “ghé thăm” trẻ bất cứ lúc nào. Bài viết dưới đây sẽ điểm qua những nhóm bệnh thường gặp ở trẻ suy dinh dưỡng, từ đó giúp ba mẹ hiểu rõ hơn và có hướng chăm sóc phù hợp hơn cho con.

Tác động của suy dinh dưỡng đến sức khỏe và phát triển của trẻ

Tình trạng suy dinh dưỡng ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển và sức khoẻ tổng thể của trẻ. Dưới đây là những tác động phổ biến nhất:

  • Hệ miễn dịch suy giảm rõ rệt: Trẻ suy dinh dưỡng thường có hệ miễn dịch yếu, khiến cơ thể không đủ sức chống lại vi khuẩn, virus từ môi trường. Hậu quả là bé dễ bị ốm vặt, nhiễm trùng đường hô hấp, tiêu hóa hoặc các bệnh ngoài da. Ngoài ra, thời gian hồi phục cũng lâu hơn những trẻ khỏe mạnh.

  • Chậm tăng trưởng về thể chất: Tình trạng thiếu hụt dưỡng chất khiến cơ thể trẻ không thể phát triển đúng chuẩn. Trẻ thường nhẹ cân, thấp bé so với tuổi, thậm chí có nguy cơ thấp còi nếu tình trạng kéo dài. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến chiều cao mà còn cả thể trạng của bé.

  • Ảnh hưởng đến sự phát triển trí não: Những năm đầu đời là giai đoạn vàng để não bộ phát triển. Nếu thiếu các dưỡng chất quan trọng như sắt, DHA, kẽm hay vitamin nhóm B, trẻ suy dinh dưỡng dễ bị giảm khả năng tập trung, tiếp thu chậm và có thể ảnh hưởng đến thành tích học tập sau này.

  • Rối loạn tiêu hóa và kém hấp thu: Hệ tiêu hóa của trẻ suy dinh dưỡng thường yếu, dễ bị các vấn đề như tiêu chảy, táo bón hoặc đầy bụng, chướng hơi. Tình trạng này lại khiến việc hấp thu dinh dưỡng càng trở nên khó khăn, tạo thành vòng luẩn quẩn càng suy dinh dưỡng – càng khó hấp thu.

  • Nguy cơ cao mắc các bệnh mạn tính trong tương lai: Nếu tình trạng suy dinh dưỡng kéo dài từ nhỏ mà không được can thiệp sớm, trẻ có nguy cơ đối mặt với các bệnh lý mạn tính như tim mạch, tiểu đường, loãng xương... khi trưởng thành. Đây là hệ quả âm thầm nhưng ảnh hưởng rất lớn về lâu dài.

Trẻ suy dinh dưỡng có nguy cơ gặp nhiều vấn đề sức khỏe

Trẻ suy dinh dưỡng có nguy cơ gặp nhiều vấn đề sức khỏe

Trẻ suy dinh dưỡng dễ mắc bệnh gì?

Thiếu hụt dưỡng chất khiến hệ miễn dịch suy yếu làm trẻ suy dinh dưỡng trở nên nhạy cảm hơn với các loại bệnh. Từ các bệnh nhiễm trùng thông thường đến các rối loạn phát triển nghiêm trọng, tình trạng suy dinh dưỡng để lại nhiều hệ lụy cho sức khỏe hiện tại và tương lai của trẻ.

Các bệnh nhiễm trùng thường gặp

Viêm phổi và nhiễm trùng hô hấp

Trẻ suy dinh dưỡng có nguy cơ cao mắc các bệnh viêm phổi, viêm phế quản hoặc nhiễm trùng đường hô hấp trên. Đây là nhóm bệnh phổ biến, dễ tái phát, và có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị đúng cách.

Trẻ suy dinh dưỡng dễ mắc các bệnh về đường hô hấp

Trẻ suy dinh dưỡng dễ mắc các bệnh về đường hô hấp

Tiêu chảy và nhiễm trùng đường ruột

Một trong những hệ quả trực tiếp của suy dinh dưỡng là hệ tiêu hóa kém, làm tăng nguy cơ tiêu chảy kéo dài. Trẻ dễ bị nhiễm khuẩn từ thực phẩm, nước uống hoặc môi trường. Mỗi đợt tiêu chảy không chỉ gây mất nước mà còn làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng, khiến tình trạng suy dinh dưỡng thêm trầm trọng.

Nhiễm trùng tai, mũi, họng

Tai giữa, họng và mũi là những khu vực nhạy cảm dễ bị viêm nhiễm khi trẻ không đủ sức đề kháng. Trẻ suy dinh dưỡng thường dễ bị viêm tai giữa, viêm họng cấp, viêm mũi dị ứng nhiều lần trong năm. Những bệnh này nếu tái đi tái lại sẽ ảnh hưởng đến thính giác, giấc ngủ và khả năng học hỏi của trẻ.

Các bệnh do suy giảm miễn dịch

Nhiễm trùng da

Da là hàng rào bảo vệ đầu tiên chống lại vi khuẩn. Ở trẻ suy dinh dưỡng, làn da thường khô, dễ bị tổn thương và nhiễm trùng. Những vết xước nhỏ cũng có thể dẫn đến viêm da, mụn mủ, hay nặng hơn là nhiễm trùng lan rộng nếu không được chăm sóc đúng cách.

Nhiễm virus và vi khuẩn cơ hội

Trẻ suy dinh dưỡng dễ bị các virus và vi khuẩn như cúm, thủy đậu, tay chân miệng… tấn công. Do hệ miễn dịch yếu, bé thường bị bệnh nặng hơn và thời gian phục hồi cũng kéo dài hơn so với những trẻ khỏe mạnh.

Các rối loạn phát triển

Chậm phát triển thể chất

Trẻ suy dinh dưỡng thường chậm tăng cân, chiều cao không đạt chuẩn so với lứa tuổi. Nếu kéo dài, tình trạng này dẫn đến thấp còi – một dạng suy dinh dưỡng mãn tính gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe tổng thể và khả năng vận động.

Ảnh hưởng đến phát triển trí tuệ

Thiếu các dưỡng chất quan trọng như sắt, DHA, i-ốt... khiến khả năng nhận thức và ghi nhớ của trẻ suy dinh dưỡng bị ảnh hưởng. Trẻ có thể chậm nói, chậm tiếp thu và kém tập trung trong quá trình học tập, ảnh hưởng đến tương lai, nghề nghiệp sau này.

Các bệnh lý mạn tính

Còi xương và các vấn đề về xương

Thiếu vitamin D, canxi và phốt pho – những dưỡng chất thiết yếu cho hệ xương – là nguyên nhân khiến trẻ suy dinh dưỡng dễ bị còi xương. Khi gặp vấn đề này, trẻ sẽ có biểu hiện xương mềm, dễ biến dạng, chậm biết đi và hay đau nhức chân tay.

Nguy cơ mắc các bệnh về thần kinh, não bộ

Suy dinh dưỡng ở giai đoạn đầu đời có thể để lại nhiều hậu quả lâu dài. Trong đó có nguy cơ cao mắc các rối loạn thần kinh, rối loạn hành vi hoặc thậm chí là giảm chức năng não bộ. Một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng, trẻ bị suy dinh dưỡng nặng có thể bị ảnh hưởng đến cấu trúc não và khả năng học hỏi.

Phòng ngừa bệnh tật cho trẻ suy dinh dưỡng

Việc chăm sóc đúng cách không chỉ giúp trẻ phục hồi mà còn phòng ngừa hiệu quả các bệnh lý liên quan đến suy dinh dưỡng. Dưới đây là những giải pháp thiết thực mà ba mẹ có thể áp dụng.

Chế độ dinh dưỡng cân đối và phù hợp

Một chế độ ăn khoa học, giàu dưỡng chất là nền tảng quan trọng để hỗ trợ trẻ phát triển khỏe mạnh và tăng cường sức đề kháng. Ba mẹ có thể cải thiện chế độ dinh dưỡng cho trẻ suy dinh dưỡng thông qua các gợi ý sau:

Thực đơn tăng cường dinh dưỡng

Thực đơn hằng ngày của trẻ nên đảm bảo đầy đủ 4 nhóm chất: tinh bột, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Ưu tiên sử dụng các thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu năng lượng như: trứng, cá, thịt nạc, sữa, dầu ăn thực vật, trái cây và rau xanh. Ngoài ra, ba mẹ nên chia nhỏ bữa ăn và khuyến khích trẻ ăn thêm bữa phụ để tăng lượng dinh dưỡng nạp vào cơ thể.

Thực đơn hằng ngày của trẻ nên đảm bảo đầy đủ 4 nhóm chất

Thực đơn hằng ngày của trẻ nên đảm bảo đầy đủ 4 nhóm chất

Thực phẩm bổ sung 

Trẻ suy dinh dưỡng nên bổ sung gì là câu hỏi được rất nhiều phụ huynh quan tâm. Ngoài bữa ăn chính, trẻ có thể được bổ sung thêm các thực phẩm tăng cường như phô mai, sữa chua, bột dinh dưỡng... Đặc biệt, sữa dinh dưỡng chuyên biệt là lựa chọn hiệu quả để cung cấp năng lượng cao và các vi chất cần thiết. GrowPLUS+ Suy dinh dưỡng là một gợi ý được nhiều chuyên gia khuyên dùng cho trẻ thiếu cân, chậm lớn, giúp bé nhanh chóng bắt kịp đà tăng trưởng. Đây là dòng sản phẩm được nghiên cứu và phát triển bởi Viện Nghiên Cứu Dinh Dưỡng Nutifood Thụy Điển (NNRIS).

  • Hỗ trợ bé hấp thu tốt, tăng cân hiệu quả: Sản phẩm có chứa chất béo MCT dễ hấp thu và chuyển hóa nhanh, kết hợp Sắt và Kẽm giúp hỗ trợ trẻ ăn ngon miệng, tiêu hóa tốt. Thành phần Lysin được bổ sung giúp cải thiện dinh dưỡng và cân nặng hiệu quả ở trẻ.

  • Hỗ trợ tiêu hóa tốt: Thành phần chất xơ hòa tan FOS, Inulin góp phần giúp hệ tiêu hóa khỏe, cải thiện hệ vi sinh đường ruột.

  • Hỗ trợ đề kháng khỏe: Hệ Prebiotics kép 2'-FL HMO và FOS, Inulin kết hợp Sắt, Kẽm, Selen và Vitamin A, E, C hỗ trợ tăng sức đề kháng, bảo vệ bé khỏe mạnh.

  • Hỗ trợ phát triển chiều cao tốt: Canxi, Phốt pho, Kẽm cùng Vitamin D3 góp phần tăng cường khả năng hấp thu Canxi, hỗ trợ phát triển khung xương vững chắc, tăng chiều cao tối ưu.

  • Hỗ trợ phát triển trí não: Với hàm lượng DHA cao cùng Cholin, Taurin giúp bé phát triển não bộ, tăng cường thị giác, cải thiện khả năng nhận thức và ghi nhớ.

Sữa GrowPLUS+ Suy dinh dưỡng

Tăng cường miễn dịch cho trẻ suy dinh dưỡng

Bên cạnh việc ăn uống đủ chất, ba mẹ nên cho trẻ vận động nhẹ nhàng, phơi nắng buổi sáng để tổng hợp vitamin D. Chế độ ăn hằng ngày có thể bổ sung các Vitamin cho trẻ suy dinh dưỡng như vitamin C, kẽm hoặc men vi sinh theo hướng dẫn của chuyên gia để hỗ trợ tăng cường đề kháng cho trẻ.

Chăm sóc vệ sinh và môi trường sống

Trẻ suy dinh dưỡng dễ mắc bệnh do cơ thể yếu, vì vậy việc giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường sống là rất quan trọng. Ba mẹ cần rửa tay cho trẻ thường xuyên, vệ sinh sạch sẽ đồ dùng, đồ chơi và không gian sinh hoạt. Cần đảm bảo sử dụng nguồn nước sạch, thực phẩm an toàn và nấu chín kỹ để ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng.

Theo dõi và đánh giá sự phát triển của trẻ

Để sớm phát hiện và can thiệp kịp thời, ba mẹ nên theo dõi cân nặng, chiều cao và các chỉ số phát triển của trẻ mỗi tháng. Khi trẻ có dấu hiệu sụt cân, chậm lớn hoặc biếng ăn kéo dài, cần đưa bé đi khám dinh dưỡng để được tư vấn và điều chỉnh chế độ ăn phù hợp.

Chăm sóc và phòng ngừa bệnh tật cho trẻ suy dinh dưỡng là một hành trình cần sự kiên nhẫn, thấu hiểu và đồng hành đúng cách từ cha mẹ. Suy dinh dưỡng hoàn toàn có thể cải thiện nếu được can thiệp sớm và đúng hướng. Vì thế, đừng ngần ngại tìm đến sự hỗ trợ của chuyên gia dinh dưỡng nếu ba mẹ cảm thấy lo lắng về sức khỏe của con.

Có thể bạn quan tâm:

Nguồn tham khảo:

World Health Organization. (2024, March 1). Malnutrition https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/malnutrition

Unicef. (2023, May). Child Malnutrition  https://data.unicef.org/topic/nutrition/malnutrition/

Unicef. Nutrition https://www.unicef.org/nutrition