Suy dinh dưỡng không chỉ bắt nguồn từ chế độ ăn thiếu chất mà còn là hậu quả do những bệnh lý bên trong cơ thể gây ra. Khi trẻ bị bệnh, dù được ăn uống đủ chất nhưng trẻ vẫn có thể chậm phát triển, suy dinh dưỡng. Bài viết sau sẽ chỉ tên 5 bệnh lý gây suy dinh dưỡng ở trẻ để bố mẹ chủ động nhận biết và phòng ngừa. 

5 Bệnh lý gây suy dinh dưỡng ở trẻ phổ biến

Bệnh tật ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của trẻ ở nhiều khía cạnh khác nhau, từ thể chất, tinh thần đến trí tuệ và giao tiếp xã hội. Trong khi đó, trẻ nhỏ lại là đối tượng dễ bị bệnh nhất bởi các hệ thống cơ quan chưa phát triển hoàn chỉnh. Dưới đây là 5 bệnh lý gây suy dinh dưỡng ở trẻ mà các mẹ nên biết:

Bệnh đường tiêu hóa - bệnh lý gây suy dinh dưỡng phổ biến 

Các bệnh đường tiêu hóa thường gặp ở trẻ bao gồm: rối loạn tiêu hóa, táo bón, tiêu chảy, tắc ruột, viêm ruột, nhiễm ký sinh trùng đường ruột,... Hệ tiêu hóa là nơi tiếp nhận, hấp thu dưỡng chất. Do đó, hệ tiêu hóa gặp vấn đề gây rối loạn hấp thu ở trẻ, khiến trẻ thiếu chất. Ngoài ra, bệnh lý đường tiêu hóa còn gây biếng ăn ở trẻ. Những điều này kết hợp lại khiến trẻ dễ bị suy dinh dưỡng.

Bệnh về đường tiêu hóa là nguyên nhân khiến trẻ bị suy dinh dưỡng

Bệnh về gan – mật

Các bệnh về gan - mật như viêm gan, ứ mật trong gan, gan to, tăng bilirubin, nang gan, xơ gan,... cũng là những bệnh lý gây suy dinh dưỡng ở trẻ. Nếu gan là cơ quan chuyển hóa chất dinh dưỡng thì mật lại có vai trò tiêu hóa và hấp thu chất béo. Khi gan - mật bị tổn thương, quá trình tiêu hóa cũng sẽ bị ảnh hưởng, khó hấp thu chất dinh dưỡng, tích tụ độc tố, khiến trẻ mệt mỏi, biếng ăn, suy dinh dưỡng. 

Bệnh nội tiết – chuyển hóa

Bệnh nội tiết - chuyển hóa cũng có thể gặp ở trẻ gây nên những triệu chứng suy dinh dưỡng. Một số bệnh liên quan đến nội tiết - chuyển hóa phổ biến nhất ở trẻ em là rối loạn chuyển hóa bẩm sinh, suy giáp bẩm sinh, tiểu đường, dậy thì sớm,... Các bệnh này gây rối loạn chuyển hóa năng lượng, rối loạn tăng trưởng và phát triển, khiến trẻ không tăng cân, sụt cân hay thậm chí là tăng cân bất thường. Tình trạng bệnh kéo dài nếu không được điều trị sẽ dẫn đến suy dinh dưỡng, thấp còi.

Các bệnh lý nhiễm trùng kéo dài

Trẻ nhỏ sức đề kháng yếu nên rất dễ gặp phải những bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp và đường tiêu hóa như: viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi, sốt siêu vi, viêm tai giữa, nhiễm ký sinh trùng, viêm da, tiêu chảy,... Đây cũng là những căn bệnh gây suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi. Trẻ mắc bệnh lý nhiễm trùng thường có những triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon. Ngoài ra, các bệnh lý này kéo dài còn khiến trẻ bị rối loạn hấp thu, dẫn đến sụt cân, chậm lớn, tăng nguy cơ suy dinh dưỡng.

Bệnh nhiễm trùng kéo dài khiến trẻ ăn kém, suy dinh dưỡng

Dị tật bẩm sinh và bệnh lý thần kinh

Một số dị tật bẩm sinh và bệnh lý thần kinh như: tật đầu nhỏ, bại não, thoát vị não, nứt đốt sống, động kinh, tự kỷ,... cũng là những bệnh lý có thể xảy ra với trẻ em. Những bệnh này khiến trẻ chậm phát triển về trí tuệ và vận động, ảnh hưởng đến khả năng ăn uống của trẻ. Bệnh khiến trẻ ăn chậm, ăn ít, rối loạn tiêu hóa và chuyển hóa, làm cho cơ thể thiếu chất, suy dinh dưỡng.

Hệ lụy nếu không điều trị sớm các bệnh lý gây suy dinh dưỡng ở trẻ em

Tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ em Việt Nam thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó phải nói đến vấn đề bệnh lý. Những bệnh lý gây suy dinh dưỡng nếu như không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ gây ảnh hưởng đến sự phát triển thế chất và cả tương lai của trẻ:

• Chậm phát triển thể chất: Bệnh lý này kéo dài sẽ gây chán ăn, biếng ăn, bỏ bữa khiến cơ thể thiếu hụt dưỡng chất. Bệnh tật còn khiến trẻ luôn trong trạng thái mệt mỏi, không muốn vận động làm cản trở sự phát triển thể chất.

• Chậm phát triển trí tuệ: Những bệnh lý liên quan đến hệ thần kinh có thể gây ra những hệ luỵ cho sự phát triển trí tuệ. Bệnh khiến trẻ kém tập trung, học tập khó khăn, giảm tương tác xã hội.

• Hệ miễn dịch yếu: Trẻ suy dinh dưỡng ốm yếu, không thể chống lại các tác nhân xấu bên ngoài. Chính vì thế, trẻ thường xuyên bị ốm, thời gian phục hồi lâu hơn.

• Nguy hiểm đến tính mạng: Bệnh lý gây suy dinh dưỡng nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến tim mạch, tăng nguy cơ nhiễm trùng, có thể đe dọa đến tính mạng.

Suy dinh dưỡng do bệnh lý cần được can thiệp xử lý kịp thời

Giải pháp cho trẻ suy dinh dưỡng do bệnh lý

Trẻ suy dinh dưỡng do bệnh lý trước tiên cần được can thiệp điều trị bệnh càng sớm càng tốt. Bên cạnh đó, bố mẹ cần kết hợp chế độ dinh dưỡng phù hợp để giúp trẻ phục hồi và phát triển toàn diện. Sau đấy là những giải pháp hiệu quả cho trẻ suy dinh dưỡng mà bố mẹ nên áp dụng:

Khám và chẩn đoán chính xác bệnh lý nền

Bệnh lý là nguyên nhân gây suy dinh dưỡng ở trẻ. Thế nên, khi nhận thấy những biểu hiện như: biếng ăn kéo dài, rối loạn tiêu hóa, không tăng cân, sụt cân, thường xuyên quấy khóc, thể trạng mệt mỏi,... bố mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám. Tại đây, bác sĩ sẽ kiểm tra và chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh để tư vấn phương pháp điều trị hiệu quả.

Xây dựng chế độ ăn phù hợp theo bệnh lý

Một câu hỏi được nhiều mẹ đặt ra là: trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung gì? Để phục hồi thể chất do bệnh lý, các mẹ cần xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học. Chế độ ăn uống cần cung cấp đầy đủ các nhóm dưỡng chất, gồm: chất tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Ngoài ra, mẹ cũng nên quan sát thể trạng của con và tình hình bệnh lý để điều chỉnh thực đơn ăn uống phù hợp.

Sử dụng sản phẩm bổ sung dinh dưỡng

Song song với bữa ăn chính, trẻ suy dinh dưỡng do bệnh lý thường khó đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng chỉ qua thực phẩm thông thường. Lúc này, việc bổ sung thêm sữa dinh dưỡng sẽ góp phần giúp trẻ phục hồi thể trạng nhanh hơn. Một trong những giải pháp dinh dưỡng tốt cho trẻ mà mẹ không nên bỏ qua là sử dụng sữa GrowPLUS+ Suy Dinh Dưỡng. Đây là kết quả nghiên cứu của các chuyên gia dinh dưỡng thuộc Viện Nghiên Cứu Dinh Dưỡng Nutifood Thụy Điển - NNRIS.

• Hỗ trợ bé hấp thu tốt, tăng cân hiệu quả: Sản phẩm có chứa chất béo MCT dễ hấp thu và chuyển hóa nhanh, kết hợp Sắt và Kẽm giúp hỗ trợ trẻ ăn ngon miệng, tiêu hóa tốt. Thành phần Lysin được bổ sung giúp cải thiện dinh dưỡng và cân nặng hiệu quả ở trẻ.

• Hỗ trợ tiêu hóa tốt: Thành phần chất xơ hòa tan FOS, Inulin góp phần giúp hệ tiêu hóa khỏe, cải thiện hệ vi sinh đường ruột.

• Hỗ trợ đề kháng khỏe: Hệ Prebiotics kép 2'-FL HMO và FOS, Inulin kết hợp Sắt, Kẽm, Selen và Vitamin A, E, C hỗ trợ tăng sức đề kháng, bảo vệ bé khỏe mạnh.

• Hỗ trợ phát triển chiều cao tốt: Canxi, Phốt pho, Kẽm cùng Vitamin D3 góp phần tăng cường khả năng hấp thu Canxi, hỗ trợ phát triển khung xương vững chắc, tăng chiều cao tối ưu.

• Hỗ trợ phát triển trí não: Với hàm lượng DHA cao cùng Cholin, Taurin giúp bé phát triển não bộ, tăng cường thị giác, cải thiện khả năng nhận thức và ghi nhớ.

Sữa GrowPLUS+ Suy Dinh Dưỡng cho trẻ suy dinh dưỡng do bệnh lý

Theo dõi tiến trình phục hồi dinh dưỡng

Ngoài ra, các mẹ cũng nên theo dõi tiến trình phục hồi dinh dưỡng của trẻ để đánh giá hiệu quả của quá trình điều trị bệnh và chế độ dinh dưỡng. Trường hợp trẻ không có sự cải thiện, các mẹ cần có sự điều chỉnh cho phù hợp. Để theo dõi tiến trình này, các mẹ cần tập trung vào một số tiêu chí như:

• Chỉ số thể chất: Kiểm tra cân nặng và chiều cao 1 tháng/lần và ghi chép các chỉ số để theo dõi.

• Khẩu phần ăn uống: Theo dõi số bữa ăn và lượng thức ăn trẻ nạp vào cơ thể mỗi ngày để biết tăng hay giảm.

• Hành vi, thái độ ăn uống: Quan sát trẻ ăn ngon miệng, chủ động ăn uống hay không, có biểu hiện nôn, ói khi ăn không.

• Tình hình bệnh lý: Theo dõi các triệu chứng của bệnh và sự cải thiện, đảm bảo bệnh không tái phát. 

Suy dinh dưỡng ở trẻ do bệnh lý là vấn đề khiến các ông bố, bà mẹ cảm thấy lo lắng. Do đó, phụ huynh cần chủ động theo dõi sức khỏe và tình trạng dinh dưỡng để xử lý kịp thời. Hy vọng, sau khi biết rõ 5 bệnh lý gây suy dinh dưỡng cho trẻ ở trên, bố mẹ sẽ chăm sóc trẻ tốt hơn để ngăn ngừa bệnh. 

>>> Có thể bạn quan tâm:

• 5 loại bệnh thường gặp ở trẻ em và cách phòng ngừa hiệu quả nhất

• Suy dinh dưỡng là gì: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

• Cách phòng chống trẻ suy dinh dưỡng phụ huynh cần phải biết

Nguồn tham khảo:

Vinmec.com. (2024, 22 tháng 7). Trẻ rối loạn tiêu hóa và mối liên quan với thiếu vi chất dinh dưỡng. Vinmec International Hospital. https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/tre-roi-loan-tieu-hoa-va-moi-lien-quan-voi-thieu-vi-chat-dinh-duong-vi

Diag.vn. (n.d.). Dấu hiệu bệnh gan ở trẻ em. Diag.vn. https://www.google.com/search?q=https://diag.vn/blog/liver/dau-hieu-benh-gan-o-tre-em/%23:~:text%3DB%25E1%25BB%2587nh%2520gan%2520c%25C3%25B3%2520th%25E1%25BB%2583%2520g%25C3%25A2y,k%25C3%25A9o%2520d%25C3%25A0i%2520tr%25C3%25AAn%25206%2520th%25C3%25A%CC%81ng

Tamanhhospital.vn. (2024, 17 tháng 8). Trẻ suy dinh dưỡng: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị. Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. https://tamanhhospital.vn/tre-suy-dinh-duong/com