Mục lục
06/05/2025

Dinh dưỡng mẹ bầu: Mẹ ăn gì, làm gì để tránh suy dinh dưỡng thai kỳ

Thai kỳ luôn là giai đoạn đặc biệt, khi cơ thể người mẹ cần cung cấp những dưỡng chất quý giá để nuôi dưỡng sự sống mới, đồng thời cũng phải đối mặt với những thay đổi về thể chất và tâm lý của bản thân mình. Tuy nhiên, nhiều mẹ bầu vẫn chưa nắm rõ được các nguyên tắc dinh dưỡng khoa học cần thiết, dẫn đến nguy cơ suy dinh dưỡng thai kỳ không đáng có. Vì vậy, việc tìm hiểu kĩ về dinh dưỡng mẹ bầu nên ăn gì và nên làm gì là cực kỳ cần thiết.

Vì sao cần chú trọng dinh dưỡng mẹ bầu từ sớm?

Dinh dưỡng mẹ bầu là một yếu tố quan trọng trong quá trình mang thai và đóng vai trò tiên quyết đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi:

  • Hỗ trợ sự phát triển toàn diện của thai nhi: Dinh dưỡng đầy đủ sẽ giúp cung cấp các vitamin, khoáng chất cần thiết cho thai nhi phát triển khỏe mạnh, bao gồm phát triển hệ thần kinh, cơ bắp và các cơ quan nội tạng. Điều này rất quan trọng trong giai đoạn đầu thai kỳ khi các cơ quan của bé đang hình thành.

  • Giảm nguy cơ biến chứng thai kỳ: Một chế độ ăn uống cân bằng của mẹ bầu sẽ giúp giảm thiểu xuất hiện các nguy cơ biến chứng như: tiểu đường thai kỳ, huyết áp cao hay sinh non. Từ đó đảm bảo sức khỏe toàn diện cho mẹ và thai nhi tốt hơn. 

  • Cải thiện sức khỏe của mẹ: Dinh dưỡng mẹ bầu đầy đủ không chỉ có lợi cho thai nhi mà còn giúp mẹ duy trì sức khỏe tốt, tăng cường sức đề kháng và giảm tình trạng mệt mỏi, căng thẳng trong thai kỳ.

  • Ngăn ngừa suy dinh dưỡng: Suy dinh dưỡng thai kỳ có thể dẫn đến thiểu sản, chậm phát triển và các vấn đề sức khỏe tiêu cực cho thai nhi, gây tăng nguy cơ sinh non hoặc gặp các biến chứng khác không mong muốn. Việc chú trọng dinh dưỡng mẹ bầu từ sớm có thể phòng ngừa được những rủi ro này xảy ra.

  • Thúc đẩy sự phát triển trí não: Các dưỡng chất như omega-3 và axit folic rất quan trọng cho sự phát triển não bộ của thai nhi. Một chế độ ăn uống đầy đủ của mẹ bầu sẽ giúp trẻ có khởi đầu tốt hơn trong việc phát triển nhận thức và khả năng học tập sau này.

Vì sao cần chú trọng dinh dưỡng mẹ bầu từ sớm?

Nguyên tắc dinh dưỡng cho mẹ bầu

Tuân thủ những nguyên tắc dinh dưỡng trong thai kỳ sẽ giúp mẹ bầu đảm bảo sức khỏe tốt hơn cho quá trình mang thai và hỗ trợ sự phát triển toàn diện của thai nhi:

Ăn đủ – ăn đa dạng – ăn đúng giai đoạn

Mẹ bầu cần cung cấp đủ năng lượng và chất dinh dưỡng để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng của cả bản thân và thai nhi. Điều này đồng nghĩa với việc mẹ bầu sẽ không chỉ ăn theo sở thích mà còn phải đảm bảo mỗi bữa ăn sẽ đáp ứng đủ lượng calo cần thiết cho cơ thể của mẹ và bé.

Sự đa dạng trong thực phẩm không chỉ góp phần làm phong phú bữa ăn mà còn cung cấp nhiều loại vitamin và khoáng chất khác nhau. Các mẹ bầu nên kết hợp những nhóm thực phẩm như ngũ cốc, trái cây, rau xanh, protein từ thịt, cá, đậu, và các sản phẩm từ sữa. Nhu cầu dinh dưỡng mẹ bầu có thể thay đổi theo từng thời điểm thai kỳ. Việc điều chỉnh chế độ ăn hợp lý theo giai đoạn sẽ giúp tối ưu hóa sự phát triển của thai nhi.

Bổ sung đủ 4 nhóm chất chính

  • Nhóm carbohydrate: Giúp cung cấp năng lượng chính cho cơ thể. Mẹ bầu nên chọn các nguồn carbohydrate tinh khiết như ngũ cốc nguyên hạt, khoai lang, và các loại đậu để đảm bảo năng lượng bền vững.

  • Nhóm đạm (protein): Rất quan trọng cho sự phát triển cơ bắp và tế bào của thai nhi. Thịt nạc, cá, trứng, và các nguồn thực vật như đậu phụ sẽ luôn là lựa chọn tốt cho mẹ và bé.

  • Nhóm chất béo: Chất béo lành mạnh từ dầu ô liu và các loại cá béo như cá hồi, cá cơm, cá mòi sẽ không chỉ giúp cung cấp năng lượng dồi dào mà còn hỗ trợ phát triển não bộ của thai nhi hiệu quả.

  • Nhóm vitamin và khoáng chất: Canxi, sắt, và folate thật sự cần thiết cho sức khỏe của mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi. Việc bổ sung dinh dưỡng mẹ bầu sao cho đúng và đủ trong các nhóm vitamin và khoáng chất này sẽ giúp mẹ bầu duy trì được  sức khỏe tốt trong suốt thai kỳ.

Chú ý các vi chất quan trọng 

  • Một số vi chất như acid folic, sắt, và canxi nên được bổ sung trong thời kỳ mang thai: - Acid folic rất cần thiết ngay từ khi bắt đầu thai kỳ để ngăn ngừa dị tật ống thần kinh

- Sắt và canxi sẽ hỗ trợ cho sự phát triển của thai nhi và sức khỏe mẹ bầu hiệu quả.

  • Trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ bổ sung vi chất nào, mẹ bầu cũng nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ để xác định nhu cầu cụ thể và đảm bảo rằng việc cung cấp các hoạt chất vào cơ thể sẽ luôn an toàn và đạt hiệu quả cho cả mẹ và bé.

Bổ sung sữa bầu hoặc sữa giàu dinh dưỡng

Sữa bầu hoặc sữa công thức giàu dinh dưỡng sẽ cung cấp một lượng lớn vitamin, khoáng chất và năng lượng cần thiết cho mẹ bầu trong các hoạt động thường ngày. Ngoài ra, các loại sữa này còn bổ sung thêm DHA, omega-3, rất có lợi cho sự phát triển não bộ của thai nhi. Việc sử dụng sữa hợp lý và có tần suất đúng đắn sẽ giúp mẹ bầu dễ dàng đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng trong suốt thai kỳ của mình hơn.

Uống đủ nước – vận động nhẹ nhàng

Cung cấp đủ nước rất quan trọng trong thai kỳ để duy trì thể chất, hỗ trợ sự chuyển hóa trong cơ thể và giúp hình thành máu cũng như dịch ối đầy đủ. Mẹ bầu nên uống đủ nước mỗi ngày (2–2,5 lít nước/ngày, tùy theo cân nặng, mức độ vận động và thời tiết) để giữ cơ thể luôn được cấp ẩm đầy đủ và hỗ trợ tốt cho các chức năng sinh lý.

Bên cạnh đó, các hoạt động thể chất nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, hoặc bơi lội cũng sẽ hỗ trợ mẹ bầu duy trì sức khỏe, cải thiện tâm trạng và giảm nguy cơ gặp phải các vấn đề bệnh lý như tiểu đường thai kỳ, huyết áp cao, hỗ trợ cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm căng thẳng hữu hiệu.

Cung cấp đủ nước rất quan trọng trong thai kỳ

Gợi ý thực đơn dinh dưỡng cho mẹ bầu theo tam cá nguyệt

Mỗi giai đoạn trong thai kỳ đều đi kèm với những yêu cầu dinh dưỡng riêng biệt cho cơ thể mẹ bầu. Chính vì vậy, chế độ dinh dưỡng cho bà bầu theo từng tháng rất cần được điều chỉnh theo giai đoạn tương ứng. Ở thời điểm này, các nhu cầu năng lượng và các chất dinh dưỡng cho mẹ bầu cũng sẽ được thay đổi để hỗ trợ sự phát triển của thai nhi cũng như đảm bảo sức khỏe cho sản phụ. Vì vậy việc lựa chọn thực phẩm phù hợp bổ sung vi chất cho mẹ bầu là rất quan trọng.

Tam cá nguyệt thứ nhất (0 - 12 tuần)

Tam cá nguyệt

Bữa ăn

Thực đơn gợi ý

Tam cá nguyệt thứ nhất 

(0 - 12 tuần)

Sáng

1 bát cháo yến mạch với trái cây (chuối, táo)

Giữa sáng

1 quả chuối hoặc 1 hũ sữa chua

Trưa

150g thịt gà luộc, 1 bát cơm, rau xanh xào, canh bí đao

Chiều

1 miếng trái cây (dưa hấu, cam, hoặc kiwi)

Tối

1 bát phở với thịt bò hoặc gà, rau sống, 1 ly nước cam

 

Tam cá nguyệt thứ hai (13 - 26 tuần)

Tam cá nguyệt

Bữa ăn

Thực đơn gợi ý

Tam cá nguyệt thứ hai 

(13 - 26 tuần)

Sáng

2 lát bánh mì nguyên cám với bơ và trứng ốp la

Giữa sáng

1 ly sữa bầu hoặc 1 ly sinh tố trái cây

Trưa

200g cá hồi nướng, 1 bát quinoa, rau luộc và salad

Chiều

1 quả táo hoặc 1 ly nước ép trái cây

Tối

150g thịt lợn xào với rau củ, 1 bát cơm, canh rau ngót

Snack nhẹ trong ngày

1 vài miếng phô mai hoặc 1 hũ sữa chua

 

Tam cá nguyệt thứ ba (27 - 40 tuần)

Tam cá nguyệt

Bữa ăn

Thực đơn gợi ý

Tam cá nguyệt thứ ba 

(27 - 40 tuần)

Sáng

1 bát bún với thịt gà hoặc tôm, rau sống và nước lèo

Giữa sáng

1 quả kiwi hoặc 1 cốc trà thảo mộc

Trưa

200g thịt bò kho, 1 bát cơm, rau cải xào và canh đậu phụ

Chiều

1 miếng trái cây (mít, thanh long hoặc ổi)

Tối

1 bát súp hải sản, 1 đĩa salad trộn và 1 ly nước trái cây

Snack nhẹ trong ngày

1/2 cốc hạt chia trộn sữa hoặc 1 nắm hạt hỗn hợp

 

Lưu ý: Thực đơn dinh dưỡng mẹ bầu này chỉ mang tính chất tham khảo và các mẹ nên điều chỉnh tùy theo khẩu vị cũng như nhu cầu dinh dưỡng của bản thân. Nếu có bất kỳ vấn đề gì liên quan đến sức khỏe hoặc nhu cầu dinh dưỡng đặc biệt, các mẹ bầu nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng nhé.

Bí quyết duy trì dinh dưỡng sau sinh – xây nền phát triển cho con

Sau khi sinh, việc duy trì dinh dưỡng hợp lý là điều rất quan trọng không chỉ đối với sức khỏe của mẹ mà còn ảnh hưởng lên cả đến sự phát triển của con. Trong thời gian cho con bú, các mẹ bỉm cần tiếp tục chế độ ăn uống khoa học với những bữa ăn đủ đầy chất dinh dưỡng, bao gồm: protein, vitamin, khoáng chất và nước, nhằm đảm bảo cơ thể sản xuất đủ sữa cho bé. Điều này không chỉ giúp mẹ phục hồi sức khỏe sau sinh mà còn cung cấp cho bé những dưỡng chất cần thiết thông qua sữa mẹ. 

Ngoài ra, khi bé đã bước vào tuổi ăn dặm, việc bổ sung sữa dinh dưỡng công thức sẽ trở nên vô cùng cần thiết để hỗ trợ sự tăng cân và phát triển toàn diện của trẻ. Đặc biệt khi thức ăn rắn chưa đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng của bé. Lúc này, sữa dinh dưỡng sẽ cung cấp những thành phần thiết yếu giúp trẻ đạt được sự phát triển tối ưu, phòng ngừa suy dinh dưỡng ở trẻ hiệu quả hơn. 

Do đó, việc lựa chọn sữa công thức phù hợp là rất quan trọng. Các bậc phụ huynh cần chú ý nghiên cứu kỹ thành phần dinh dưỡng, nguồn gốc sản phẩm và tham khảo ý kiến từ chuyên gia để đảm bảo sữa mà bé sử dụng sẽ đáp ứng đúng nhu cầu dinh dưỡng và hỗ trợ sự phát triển tốt nhất cho con. GrowPlus+ Suy Dinh Dưỡng luôn là lựa chọn lý tưởng:

  • Hỗ trợ bé hấp thu tốt, tăng cân hiệu quả: Sản phẩm có chứa chất béo MCT dễ hấp thu và chuyển hóa nhanh, kết hợp Sắt và Kẽm giúp hỗ trợ trẻ ăn ngon miệng, tiêu hóa tốt. Thành phần Lysin được bổ sung giúp cải thiện dinh dưỡng và cân nặng hiệu quả ở trẻ.

  • Hỗ trợ tiêu hóa tốt: Thành phần chất xơ hòa tan FOS, Inulin góp phần giúp hệ tiêu hóa khỏe, cải thiện hệ vi sinh đường ruột.

  • Hỗ trợ đề kháng khỏe: Hệ Prebiotics kép 2'-FL HMO và FOS, Inulin kết hợp Sắt, Kẽm, Selen và Vitamin A, E, C hỗ trợ tăng sức đề kháng, bảo vệ bé khỏe mạnh.

  • Hỗ trợ phát triển chiều cao tốt: Canxi, Phốt pho, Kẽm cùng Vitamin D3 góp phần tăng cường khả năng hấp thu Canxi, hỗ trợ phát triển khung xương vững chắc, tăng chiều cao tối ưu.

  • Hỗ trợ phát triển trí não: Với hàm lượng DHA cao cùng Cholin, Taurin giúp bé phát triển não bộ, tăng cường thị giác, cải thiện khả năng nhận thức và ghi nhớ.

Sữa Bột Nutifood GrowPLUS+ Suy Dinh Dưỡng

Trong hành trình mang thai, dinh dưỡng mẹ bầu sẽ đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé. Việc biết rõ mẹ bầu nên ăn gì và làm gì để phòng tránh suy dinh dưỡng thai kỳ không chỉ giúp mẹ cảm thấy thoải mái và khỏe mạnh hơn mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển toàn diện của thai nhi. Hãy nhớ rằng, một thai kỳ khỏe mạnh luôn bắt đầu từ những bữa ăn hàng ngày, và khả năng phòng tránh suy dinh dưỡng thai kỳ chính là chìa khóa để mở ra tương lai tốt đẹp cho cả mẹ và con.

>>> Có thể bạn quan tâm:

Nguồn tham khảo

Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome. (2023, May 9). Thực đơn cho bà bầu: Đầy đủ dinh dưỡng cho cả 3 tam cá nguyệt. Nutrihome.vn https://nutrihome.vn/thuc-don-cho-ba-bau/#1-thuc-don-cho-me-bau-3-thang-dau-tam-ca-nguyet-thu-1

Ánh Vũ. (2023, March 23). Mẹ bầu ăn gì vào tam cá nguyệt thứ 2 và những điều mẹ cần lưu ý. Nhà thuốc Long Châu. https://nhathuoclongchau.com.vn/bai-viet/me-bau-an-gi-vao-tam-ca-nguyet-thu-2-va-nhung-dieu-me-can-luu-y-72211.html

 

Pharmacity. (2025, February 7). Vai trò dinh dưỡng trong quá trình phát triển của thai nhi trong 3 tháng đầu. Pharmacity. https://www.pharmacity.vn/vai-tro-dinh-duong-trong-qua-trinh-phat-trien-cua-thai-nhi-trong-3-thang-dau.htmPharmacity

Dương, N. V. (2022, April 28). Bác sĩ tư vấn chi tiết chế độ dinh dưỡng cho bà bầu khoa học. Medlatec. https://medlatec.vn/tin-tuc/bac-si-tu-van-chi-tiet-che-do-dinh-duong-cho-ba-bau-khoa-hoc-s51-n28060