Bé hấp thu chất dinh dưỡng tốt là yếu tố quan trọng để trẻ phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, và sức khỏe. Tuy nhiên, nhiều bé gặp tình trạng dấu hiệu bé kém hấp thu, dẫn đến chậm tăng cân, hay ốm vặt, và thiếu năng lượng. Nguyên nhân có thể đến từ hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, chế độ ăn thiếu cân bằng, hoặc thói quen sinh hoạt chưa khoa học. Vậy mẹ cần làm gì để tăng hấp thu dưỡng chất tự nhiên cho bé? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, thực phẩm giúp bé hấp thu dinh dưỡng, thực đơn chuẩn khoa học, và cách tăng khả năng hấp thu cho bé qua thói quen hàng ngày, giúp bé khỏe mạnh và phát triển vượt trội.

Nguyên nhân khiến bé hấp thu chất dinh dưỡng kém

Dấu hiệu bé kém hấp thu thường khiến mẹ lo lắng, đặc biệt khi bé ăn đủ nhưng vẫn không tăng cân hoặc hay mệt mỏi. Dưới đây là các nguyên nhân chính khiến bé hấp thu chất dinh dưỡng kém: 

• Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện: Ở trẻ dưới 5 tuổi, hệ tiêu hóa còn non yếu, enzym tiêu hóa (lipase, amylase) hoạt động kém, làm giảm khả năng phân giải protein, chất béo, và carbohydrate. 

• Rối loạn hệ vi sinh đường ruột: Sử dụng kháng sinh dài ngày hoặc nhiễm khuẩn (giun sán, viêm ruột) làm mất cân bằng lợi khuẩn, gây dấu hiệu bé kém hấp thu như tiêu chảy, phân mỡ, hoặc đầy hơi.

• Chế độ ăn thiếu cân bằng: Thiếu vi chất (kẽm, sắt, vitamin B) hoặc không đủ 4 nhóm chất (đạm, béo, tinh bột, vitamin) làm cơ thể khó chuyển hóa dinh dưỡng.

• Bệnh lý tiêu hóa: Các bệnh như viêm loét dạ dày, bệnh celiac, hoặc suy tụy làm tổn thương niêm mạc ruột, gây kém hấp thu dinh dưỡng toàn thể. Bé có thể bị tiêu chảy mãn tính hoặc phân lỏng, tanh.

• Thói quen sinh hoạt không khoa học: Ngủ không đủ giấc, ăn uống thất thường, hoặc ít vận động làm giảm nhu động ruột, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa và hấp thu. 

• Thiếu enzym tiêu hóa: Thiếu lactase (phân giải đường sữa) hoặc enzym tuyến tụy làm bé không hấp thu được carbohydrate, chất béo, dẫn đến chướng bụng, tiêu chảy sau khi ăn.

Hiểu rõ các nguyên nhân này giúp mẹ tìm ra giải pháp phù hợp để tăng hấp thu dưỡng chất tự nhiên cho bé, giúp bé phát triển khỏe mạnh.

Thực đơn giúp bé hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn

Một thực đơn khoa học, đa dạng là chìa khóa để bé hấp thu chất dinh dưỡng hiệu quả. Dưới đây là các gợi ý cụ thể cho từng bữa ăn trong ngày, tập trung vào thực phẩm giúp bé hấp thu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa, và phù hợp với trẻ từ 1–5 tuổi.

Bé hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn giúp tăng cân, phát triển khỏe mạnh

Bữa sáng năng lượng cao – dễ tiêu

Bữa sáng cung cấp năng lượng cho bé khởi đầu ngày mới, cần giàu đạm, chất xơ, và vi chất để kích thích tiêu hóa và tăng hấp thu dưỡng chất tự nhiên cho bé.

Gợi ý thực phẩm:

• Cháo yến mạch với sữa và chuối: Yến mạch giàu chất xơ, sữa cung cấp canxi và đạm, chuối bổ sung kali và vitamin B6, giúp bé tiêu hóa tốt. 

• Bánh mì nguyên cám phết bơ đậu phộng: Bánh mì nguyên cám cung cấp chất xơ, bơ đậu phộng giàu chất béo lành mạnh và đạm, hỗ trợ hấp thu vitamin A, D, E. Thêm vài lát dưa leo để tăng vitamin C.

• Trứng ốp la với cà chua: Trứng giàu đạm và vitamin D, cà chua chứa vitamin C, giúp tăng hấp thu sắt và canxi.

• Kết hợp sữa dinh dưỡng: Sữa là lựa chọn tuyệt vời cho bữa sáng hoặc bữa phụ sáng, cung cấp đạm dễ tiêu, canxi, và vi chất (kẽm, selen, vitamin B). Chọn sữa phù hợp độ tuổi, ít đường, chứa men vi sinh hoặc chất xơ (GOS, FOS) để hỗ trợ tiêu hóa.

Lợi ích: Bữa sáng dễ tiêu giúp kích thích enzym tiêu hóa, cải thiện nhu động ruột, và bé hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn suốt cả ngày.

Lưu ý: Tránh cho bé ăn sáng quá nhiều đồ chiên rán hoặc đường (bánh ngọt, nước ngọt), vì có thể gây đầy bụng, khó tiêu.

Bữa trưa cân bằng – đủ 4 nhóm chất

Bữa trưa cần đủ 4 nhóm chất (đạm, béo, tinh bột, vitamin/khoáng chất) để cung cấp năng lượng và thực phẩm giúp bé hấp thu dinh dưỡng tối ưu.

Gợi ý thực phẩm:

• Cơm với cá hồi và rau cải xanh: Cơm cung cấp tinh bột, cá hồi giàu đạm, omega-3, và vitamin D, rau cải xanh bổ sung chất xơ và vitamin C. 

• Cháo thịt bò bí đỏ: Thịt bò giàu đạm, sắt, và kẽm, bí đỏ chứa vitamin A và chất xơ, giúp bé tiêu hóa tốt và tăng hấp thu sắt. 

• Súp khoai tây phô mai: Khoai tây cung cấp tinh bột và kali, phô mai giàu canxi và đạm, thêm chút thịt gà băm để tăng đạm. 

Lợi ích: Thực đơn đủ chất giúp cơ thể bé chuyển hóa dinh dưỡng thành năng lượng, cải thiện cách tăng khả năng hấp thu cho bé, và hỗ trợ tăng cân lành mạnh.

Lưu ý: Chế biến hấp/luộc thay vì chiên để giữ vi chất. Thêm 1–2 thìa dầu ô liu vào món ăn để tăng hấp thu vitamin tan trong chất béo (A, D, E, K).

Bữa phụ lành mạnh giữa chiều

Bữa phụ chiều giúp bé bổ sung năng lượng sau giờ học hoặc vui chơi, cần nhẹ nhàng, giàu vi chất để hỗ trợ tiêu hóa và tăng hấp thu dưỡng chất tự nhiên cho bé.

Gợi ý thực phẩm:

• Sinh tố chuối xoài: Chuối và xoài giàu vitamin C, kali, và chất xơ, xay với 100ml sữa chua để thêm lợi khuẩn và canxi.

• Khoai lang luộc với sữa: Khoai lang cung cấp tinh bột, vitamin A, và chất xơ, kết hợp 100ml sữa ấm để tăng đạm và canxi. 

• Trái cây tươi và hạt điều: Táo, nho, hoặc bơ cắt lát, ăn kèm 5–7 hạt điều, cung cấp vitamin, chất béo lành mạnh, và kẽm. 

Lợi ích: Bữa phụ giàu chất xơ và lợi khuẩn giúp cải thiện sức khỏe đường ruột, giảm dấu hiệu bé kém hấp thu như đầy bụng, táo bón.

Lưu ý: Tránh đồ ăn vặt nhiều đường (kẹo, bánh ngọt) hoặc chế biến sẵn, vì làm giảm cảm giác thèm ăn ở bữa tối.

Bữa phụ chiều giúp bé bổ sung năng lượng sau giờ học hoặc vui chơi

Tối nhẹ bụng, dễ ngủ

Bữa tối cần nhẹ nhàng, dễ tiêu để bé ngủ ngon và bé hấp thu chất dinh dưỡng hiệu quả trong đêm.

Gợi ý thực phẩm:

• Cháo cá khoai lang: Cá (basa, diêu hồng) giàu đạm và omega-3, khoai lang cung cấp tinh bột và vitamin A, dễ tiêu hóa.

• Súp cua cà rốt: Cua biển giàu kẽm và vitamin A, cà rốt bổ sung chất xơ và vitamin C, giúp tăng hấp thu và cải thiện miễn dịch. 

• Cơm với trứng luộc và rau luộc: Cơm mềm, trứng luộc cung cấp đạm, rau luộc (bông cải xanh, cải thìa) giàu chất xơ và vitamin. Phù hợp bé 4–5 tuổi.

Lợi ích: Bữa tối nhẹ giúp giảm áp lực lên hệ tiêu hóa, cải thiện giấc ngủ, và hỗ trợ cách tăng khả năng hấp thu cho bé trong đêm.

Lưu ý: Cho bé ăn trước 19h, tránh món nhiều dầu mỡ hoặc khó tiêu (thịt đỏ chiên, đồ cay). Một ly sữa ấm (100ml) trước ngủ 1 giờ giúp bé ngủ ngon hơn.

Cách tăng khả năng hấp thu cho bé qua thói quen hằng ngày

Ngoài thực đơn, thói quen sinh hoạt hàng ngày đóng vai trò quan trọng trong việc tăng hấp thu dưỡng chất tự nhiên cho bé. Dưới đây là 3 giải pháp cụ thể, kèm ví dụ thực tế và lưu ý:

Bổ sung men vi sinh và lợi khuẩn tự nhiên

Lợi khuẩn (probiotics) và prebiotics (GOS, FOS) giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện tiêu hóa, và bé hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn.

Cách thực hiện:

• Sữa chua tự nhiên: Chứa probiotics (Lactobacillus, Bifidobacterium), hỗ trợ tiêu hóa và tăng hấp thu kẽm, canxi. 

• Thực phẩm giàu prebiotics: Chuối, táo, yến mạch chứa GOS, FOS, nuôi dưỡng lợi khuẩn.

• Sữa chứa men vi sinh: Chọn sữa có bổ sung probiotics và prebiotics để tăng cường sức khỏe đường ruột.

Lợi ích: Lợi khuẩn giảm dấu hiệu bé kém hấp thu như tiêu chảy, đầy hơi, giúp bé hấp thu vi chất (sắt, kẽm) tốt hơn.

Lưu ý: Tham khảo bác sĩ nếu bé có dấu hiệu dị ứng (phát ban, tiêu chảy) khi dùng men vi sinh. Tránh sữa chua có đường quá nhiều.

Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu hóa và giàu enzyme tự nhiên

Thực phẩm dễ tiêu hóa và giàu enzyme (amylase, protease) giúp phân giải dinh dưỡng, hỗ trợ cách tăng khả năng hấp thu cho bé.

Cách thực hiện:

• Thực phẩm dễ tiêu: Khoai lang, bí đỏ, chuối chín, cá hồi, trứng luộc có kết cấu mềm, dễ phân giải.

• Thực phẩm giàu enzyme: Dứa (chứa bromelain, hỗ trợ tiêu hóa đạm), đu đủ (papain, phân giải protein), kiwi (actinidin, cải thiện tiêu hóa). Thêm vài lát dứa vào bữa phụ.

• Chế biến đúng cách: Hấp, luộc, hoặc xay nhuyễn để giữ enzyme và vi chất.

Lợi ích: Thực phẩm dễ tiêu giảm áp lực lên hệ tiêu hóa, giúp bé hấp thu đạm, chất béo, và vitamin hiệu quả, khắc phục dấu hiệu bé kém hấp thu.

Lưu ý: Tránh thực phẩm chế biến sẵn (xúc xích, đồ chiên) vì làm giảm enzyme tự nhiên. Theo dõi phản ứng bé khi ăn dứa, kiwi (có thể gây dị ứng).

Tạo thói quen ăn uống chánh niệm

Thói quen ăn uống khoa học, tập trung giúp bé tiêu hóa tốt và tăng hấp thu dưỡng chất tự nhiên cho bé.

Cách thực hiện:

• Ăn đúng giờ, không phân tâm: Thiết lập giờ ăn cố định (7h sáng, 12h trưa, 18h tối), tránh xem TV, chơi game khi ăn để bé tập trung nhai kỹ. 

• Khuyến khích ăn chậm: Nhai kỹ giúp kích thích enzym tiêu hóa (amylase trong nước bọt), cải thiện phân giải dinh dưỡng. Mẹ nhắc bé nhai 15–20 lần mỗi miếng.

• Tạo không khí vui vẻ: Bữa ăn gia đình, kể chuyện về thực phẩm (bông cải xanh là “cây nhỏ”) để bé hứng thú.

Lợi ích: Ăn uống chánh niệm cải thiện tiêu hóa, tăng hấp thu đạm, vitamin, và khoáng chất, giúp bé hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn.

Lưu ý: Không ép bé ăn quá nhiều, kiên nhẫn nếu bé từ chối món mới. Tránh cho bé uống nước ngay trước/trong bữa ăn để không làm loãng enzym tiêu hóa.

Thói quen lành mạnh giúp bé hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn mỗi ngày.

Để hỗ trợ bé phát triển toàn diện về chiều cao, cân nặng và sức khỏe, mẹ có thể bổ sung Nutifood GrowPLUS+ Vị Trái Cây. Đây là dòng sữa mới ra mắt của nhà Nutifood tuy được thiết kế đặc biệt bởi các chuyên gia dinh dưỡng đến từ châu Âu, nhưng vẫn sẽ đảm bảo phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng và sự phát triển của trẻ em Việt Nam.

Sản phẩm không chỉ chứa hàm lượng kẽm phù hợp, giúp trẻ tăng cân tốt mà còn được bổ sung thêm vị dâu và chuối thơm ngon, dễ uống.

• Nutifood GrowPLUS+ Vị Dâu Sữa sẽ bổ sung Lysin kết hợp hoạt chất Arginin và Kẽm để giúp bé ăn ngon miệng. Từ đó hỗ trợ bé tăng cân.

• Nutifood GrowPLUS+ Vị Chuối chứa tỷ lệ canxi và phốt-pho hợp lý, bên cạnh vitamin D3, K2 và Agrinin, tạo dựng nên nền tảng quan trọng giúp hỗ trợ phát triển chiều cao cho trẻ.

• Sản phẩm còn chứa Prebiotics kép 2’-FL HMO và FOS/Inulin giúp hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ đường tiêu hóa và giúp bé hấp thụ dưỡng chất tốt hơn.

Mẹ có thể cho bé uống GrowPLUS+ Vị Trái Cây 2-3 lần/ngày, vào các bữa phụ (sáng hoặc chiều) để bổ sung dinh dưỡng mà không ảnh hưởng đến bữa chính. Sản phẩm không chỉ là giải pháp hỗ trợ phát triển toàn diện mà còn giúp mẹ yên tâm về sức khỏe và sự phát triển của bé yêu.

Nutifood GrowPLUS+ Vị Trái Cây – Hỗ trợ bé tăng chiều cao, cân nặng, sức khỏe!

Bé hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn là nền tảng để trẻ phát triển khỏe mạnh, tăng cân đều, và đạt chiều cao vượt trội. Bằng cách nhận biết dấu hiệu bé kém hấp thu, xây dựng thực đơn khoa học với thực phẩm giúp bé hấp thu dinh dưỡng, và áp dụng cách tăng khả năng hấp thu cho bé qua thói quen lành mạnh, mẹ sẽ giúp bé vượt qua tình trạng chậm tăng cân, hay ốm vặt. Hãy kiên nhẫn, kết hợp chế độ ăn đa dạng, và tham khảo bác sĩ để bé phát triển toàn diện mẹ nhé! 

>>> Có thể bạn quan tâm:

• Tổng hợp các mẹo giúp trẻ ăn ngon miệng các mẹ không thể bỏ qua

• 10 Loại thực phẩm phát triển trí não cho trẻ vượt trội không nên bỏ lỡ

• Những loại thực phẩm dinh dưỡng dành cho trẻ nhỏ mà bạn nên biết

Nguồn trích dẫn: 

MSD Manuals. (2023, January). Tổng quan về kém hấp thu - Rối loạn tiêu hóa - Cẩm nang MSD - Phiên bản dành cho chuyên gia. MSD Manuals. https://www.msdmanuals.com/vi/professional/r%E1%BB%91i-lo%E1%BA%A1n-ti%C3%AAu-h%C3%B3a/h%E1%BB%99i-ch%E1%BB%A9ng-k%C3%A9m-h%E1%BA%A5p-thu/t%E1%BB%95ng-quan-v%E1%BB%81-k%C3%A9m-h%E1%BA%A5p-thu

Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome. (2023, March 8). Cách làm bữa phụ cho bé tăng cân phát triển toàn diện. Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome. https://nutrihome.vn/bua-phu-cho-be/

Vinmec. (2024, July 22). Cách nào tăng hấp thu dinh dưỡng cho bé? Vinmec. https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/cach-nao-tang-hap-thu-dinh-duong-cho-be-vi

Vinmec. (2024, July 22). Thực đơn cho trẻ chậm tăng cân, gầy yếu, kém hấp thu. Vinmec. https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/thuc-don-cho-tre-cham-tang-can-gay-yeu-kem-hap-thu-vi

Vinmec. (2024, July 22). Thực đơn cho trẻ chậm tăng cân, gầy yếu, kém hấp thu. Vinmec. https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/thuc-don-cho-tre-cham-tang-can-gay-yeu-kem-hap-thu-vi